Co thắt thực quản: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Co thắt thực quản gây ra cản trở lớn đối với quá trình vận chuyển thức ăn xuống dạ dày, khiến cho người bệnh cảm thấy đau tức ngực, buồn nôn và khó thở… Nếu để lâu, co thắt thực quản còn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, nhất là tình trạng ung thư thực quản. Vậy nguyên nhân nào gây ra tình trạng trên và hướng điều trị như thế nào là hợp lý nhất? Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây để có cho mình những thông tin hữu ích nhất.

Tổng quan về bệnh co thắt thực quản

Thực quản là đoạn đầu của ống tiêu hóa, nó có vai trò vận chuyển thức ăn, thức uống từ hầu tới dạ dày. Thực quản dài khoảng chừng 25 – 30 cm, thành ống được cấu tạo bằng cơ trơn và cơ vân.

Co thắt thực quản là tình trạng xuất hiện những cơn co thắt bất thường, gây cản trở quá trình đẩy thức ăn từ hầu xuống dạ dày. Cơn đau co thắt thực quản này có thể làm gián đoạn cuộc sống của người bệnh, nhưng một số phương pháp điều trị cũng như biện pháp khắc phục có thể giúp giảm thiểu các triệu chứng đó.

Dựa vào vị trí, co thắt thực quản có 2 loại đó là co thắt thực quản trên và co thắt thực quản dưới. Ngoài ra, một cách phân loại khác cũng được sử dụng phổ biến hơn cả đó là co thắt thực quản lan tỏa và co thắt thực quản cục bộ.

Nguyên nhân gây bệnh co thắt thực quản

Hiện nay chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng co thắt thực quản. Tuy nhiên đây cũng được xem là một rối loạn vận động bất thường của dây thần kinh kiểm soát cơ bắp vận động trong quá trình nuốt thức ăn. Một số yếu tố có thể dẫn đến bệnh lý này bao gồm:

• Sử dụng các loại thực phẩm quá lạnh hoặc quá nóng hay những loại đồ uống như rượu vang đỏ. 
• Người đang điều trị ung thư hoặc đang thực hiện phẫu thuật thực quản, xạ trị ở vùng đầu, ở cổ.
• Người có sẹo hoặc người bị hẹp thực quản.
• Người bị trầm cảm hoặc thường xuyên lo lắng. 

Có thể thấty, co thắt thực quản là tình trạng tương đối hiếm gặp. Tình trạng này thường có xu hướng xảy ra ở những người trong độ tuổi từ 60 – 80 tuổi. 

Triệu chứng của bệnh co thắt thực quản

Bệnh lý co thắt thực quản không dấu hiệu đặc trưng. Do vậy, người bệnh sẽ có thể nhầm lẫn với các bệnh tiêu hóa khác. Dưới đây là một vài dấu hiệu co thắt thực quản mà bạn có thể tham khảo ngay:

• Cảm thấy khó nuốt, đau tức ngực khi nuốt.
• Đau ngực dữ dội, đôi khi có thể bị nhầm lẫn với đau tim.
• Cảm giác bị mắc nghẹn ở vùng cổ họng hoặc ngực.

• Buồn nôn, có thể nôn mửa.
• Đôi khi ợ hơi, ợ nóng.
• Bị ho và thở khò khè.
• Thức ăn/chất lỏng trào ngược vào miệng
• Bị hôi miệng.
• Ssụt cân, suy dinh dưỡng do quá trình ăn uống gặp phải khó khăn.

Vì triệu chứng của co thắt thực quản rất khó để phân biệt với các bệnh lý khác, nên ngay khi có những dấu kể trên, bạn nên đi thăm khám để được bác sĩ chẩn đoán và có hướng điều trị kịp thời.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh co thắt thực quản

Co thắt thực quản có thể tự hết mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xảy ra liên tục mà không có sự can thiệp kịp thời thì sẽ có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm như:

• Thủng thực quản;
• Viêm loét thực quản;
• Trào ngược dạ dày thực quản;
• Viêm phổi, áp xe phổi;
• Sẹo xơ thực quản;
• Ung thư thực quản.

Biện pháp chẩn đoán căn bệnh co thắt thực quản

Do các cơn co thắt có thể tương tự như các triệu chứng bệnh tim, vì vậy bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm để kiểm tra sức khỏe và vấn đề tim mạch. Sau khi loại bỏ được nguyên nhân nguy hiểm có liên quan đến sức khỏe tim mạch cũng như bệnh động mạch vành, bác sĩ có thể chỉ định những xét nghiệm kèm theo bao gồm:

• Nội soi thực quản: Để quan sát bên trong thực quản. Bác sĩ có thể loại bỏ một mẫu mô trong quá trình nội soi để kiểm tra tại phòng thí nghiệm (được gọi là sinh thiết).
• Nhân trắc học thực quản: Là biện pháp đo cơn co thắt khi một người nuốt thức ăn hoặc chất lỏng.
• Đánh giá hoạt động của cơ nuốt: Người bệnh sẽ uống một chất lỏng đặc và phản quang rồi sau đó bác sĩ sẽ chụp X-quang thực quản. Các hình ảnh đó sẽ cho thấy chất lỏng di chuyển từ thực quản đến dạ dày có được tốt hay không. Xét nghiệm này thường sẽ được chỉ định nếu bác sĩ nghi ngờ tình trạng co thắt thực quản cục bộ.
• Theo dõi pH thực quản: Xét nghiệm này sẽ kiểm tra tình trạng trào ngược dạ dày thực quản bằng cách đo sự cân bằng pH có trong thực quản.

Trong trường hợp các cơn co thắt diễn ra nhiều lần và vẫn không tìm thấy nguyên nhân thì bác sĩ có thể sẽ chỉ định thực hiện thêm một số xét nghiệm khác. Bệnh lý cũng có thể cần tới nhiều năm để được chẩn đoán và điều trị. 

Xem thêm: Bấm huyệt chữa trào ngược thực quản – Phương pháp hiệu quả nhất trong Y học cổ truyền

Phương pháp điều trị bệnh co thắt thực quản

Hiện nay chưa có biện pháp nào được đưa ra để giúp phục hồi chức năng của cơ thực quản. Các biện pháp điều trị hầu hết đều sẽ nhằm mục đích giảm áp lực lên trên cơ vòng thực quản. Trong đó phẫu thuật cắt cơ và giãn nở cơ thực quản đang được xem là phương pháp mang lại hiệu quả cao trong điều trị bệnh. 

Bên cạnh đó phương pháp sử dụng thuốc hoặc tiêm botox cũng được chỉ định nếu như bệnh nhân không thể thực hiện phẫu thuật hoặc không chọn lựa phẫu thuật, cụ thể có những biện pháp như sau:

• Giãn nở cơ thực quản bằng sử dụng khí nén: Phương pháp này sử dụng áp suất không khí để phá vỡ các sợi cơ vòng thực quản dưới. Nếu được thực hiện đúng, thì liệu pháp này sẽ mang lại hiệu quả tốt và lâu dài. Tuy nhiên giãn nở cơ thực quản cũng sẽ có thể gây biến chứng đục thủng thực quản rất nguy hiểm. 
• Phẫu thuật cắt cơ: Đây là thủ thuật xâm lấn khiến cho các sợi cơ của cơ vòng thực quản dưới phân tách. Phẫu thuật cắt cơ được thực hiện cùng với phẫu thuật bao đáy vị nhằm ngăn chặn những tiến triển của trào ngược thực quản. 
• Tiêm Botox: Thực hiện các mũi tiêm vào thực quản bằng nội soi để nhằm điều trị tình trạng co thắt thực quản. Phương pháp này có ưu điểm là ít gặp tác dụng phụ, người bệnh được hồi phục nhanh chóng, ít nguy cơ biến chứng và ít phản ứng phụ. Tuy nhiên nhược điểm của biện pháp này đó là có thể tái phát và người bệnh sẽ thường phải thực hiện tiêm nhiều lần. 

• Điều trị bằng thuốc: Đây được biết đến là phương pháp không mang lại hiệu quả cao như phẫu thuật. Tuy nhiên biện pháp này sẽ cần thiết với những bệnh nhân không thể thực hiện phẫu thuật hay điều trị bằng Botox. Lúc này bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng những loại thuốc có tác dụng làm giãn cơ trơn như: Thuốc nitrate, thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần, thuốc chẹn kênh canxi,…
• Phẫu thuật: Thực hiện phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ thực quản được xem là biện pháp sau cùng được chỉ định. Nó sẽ được thực hiện với những trường hợp nặng.

Phương pháp phòng ngừa co thắt thực quản hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo ngay một số gợi ý dưới đây:

• Tập thể dục thường xuyên nhằm giúp nâng cao sức đề kháng;
• Bỏ thuốc lá hoặc tránh xa khói thuốc lá;
• Không uống rượu, đặc biệt là các loại rượu vang đỏ;
• Ăn chậm và nhai kỹ thức ăn;
• Duy trì lối sống tích cực, tránh để cơ thể căng thẳng, áp lực, stress;
• Duy trì cân nặng vừa phải và có thể giảm cân khi cần thiết;
• Thực hiện chế độ ăn uống phù hợp, hạn chế tiêu thụ những thực phẩm quá cay, nóng hoặc quá lạnh;
• Không nên ăn quá no trước khi ngủ.

Co thắt thực quản là tình trạng hiếm gặp nhưng nó cũng có thể gây biến chứng nếu không được điều trị đúng cách, kịp thời. Duy trì lối sống lành mạnh và xây dựng chế độ ăn uống khoa học là cách giúp phòng ngừa hiệu tình trạng co thắt thực quản hiệu quả. Hy vọng với những chia sẻ của GDV Sport về chứng co thắt thực quản, bạn đọc đã có thêm cho mình nhiều kiến thức để vượt qua căn bệnh khó chịu này.