Ngộ độc thực phẩm – Nguyên nhân, triệu chứng, cách xử lý

Hiện nay, tình trạng ngộ độc thực phẩm đang diễn biến ngày càng phức tạp cho có những người bất chấp lợi ích kinh doanh. Các triệu chứng ngộ độc thực phẩm có thể diễn biến từ mức độ nhẹ cho đến mức độ nghiêm trọng là đe dọa tính mạng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu về những triệu chứng nhận biết ngộ độc thực phẩm để tự bảo vệ bản thân và gia đình mình.

>>> Xem thêm: Thời gian tiêu hóa thức ăn ở mỗi loại thực phẩm là bao lâu?

Ngộ độc thực phẩm là gì

Ngộ độc thực phẩm hay ngộ độc thức ăn là tình trạng cơ thể bị trúng độc do ăn phải những thức ăn hoặc thức uống nhiễm độc, nhiễm khuẩn, ô thiu, mất vệ sinh, liều lượng chất bảo quản hoặc chất phụ gia vượt qua tiêu chuẩn quy định.

Người mắc ngộ độc thực phẩm mức độ nhẹ có thể khỏe lại sau vài ngày, còn những trường hợp nặng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân bạn bị ngộ độc thực phẩm

Nguồn thực phẩm động vật mà chúng ta ăn hàng ngày vốn chứa nhiều vi trùng, nhất là trong đường tiêu hóa động vật. Những thức ăn có nguồn gốc thực vật như rau, củ, quả tươi cũng chứa vi trùng trên bề mặt do trong quá trình sinh trưởng hấp thụ phân bón hữu cơ chăn nuôi hay nước thải. Nếu trước khi chế biến không làm sạch hoàn toàn những thức ăn này sẽ dễ dàng giúp vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể khiến bạn bị ngộ độc thực phẩm.

Bên cạnh đó thì bảo quản, chế biến, vận chuyển thực phẩm không đúng cách cũng là nguyên nhân lây nhiễm vi sinh vật và lan tỏa chất độc.

Những chất gây ngộ độc thực phẩm thường gặp bao gồm:

• Vi khuẩn tụ cầu Staphylococcus có trong thịt gia cầm sống, sữa.
• Vi khuẩn Salmonella gây ra các buồn nôn, hoa mắt, đau đầu, sốt, tiêu chảy, mạch đập nhanh.
• Vi khuẩn Clostridium botulinum thường xuất hiện trong thịt cá bị ôi thiu.
• Nấm Aflatoxin trên ở các loại hạt như đậu nành, đậu phộng, hướng dương, hạt điều, ngô bị nấm mốc.
• Virus gây viêm gan A trong thức ăn nguội, đồ sống.
• Nhiều loại nhuyễn thể như ốc, hến, sò sinh sống ở vùng nước bẩn bị ô nhiễm.
• Vi khuẩn sán trong các món ăn chưa chín như gỏi cá, tôm.
• Các loại kim loại nặng lẫn trong thực phẩm như chì, thủy ngân, asen, selen.
• Thuốc bảo quản, chất phụ gia không được phép sử dụng hoặc vượt liều lượng, quá thời hạn,…

Triệu chứng nhận biết ngộ độc thực phẩm

Triệu chứng bạn đầu

Triệu chứng ban đầu của ngộ độc thực phẩm có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

• Đối với nguyên do vi khuẩn, vi rút hoặc từ độc tố do vi khuẩn tiết ra: Người bệnh xuất hiện bất thường ở đường tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy và kèm theo các biểu hiện mất nước, sốt, ra nhiều mồ hôi.
• Đối với nguyên nhân do thức ăn nhiễm chất bảo quản, phụ gia: Người bệnh không chỉ bị rối loạn đường tiêu hóa mà còn biểu hiện nhịp tim nhanh, trụy mạch, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt.
• Ngoài ra thì triệu chứng ngộ độc thực phẩm có thể xuất hiện ngay sau khi ăn những thức ăn chứa độc tố tự nhiên như măng, có nóc, sắn, bia rượu cồn,…

Triệu chứng khi bệnh trở nặng

Ngộ thực độc thực phẩm rất nguy hiểm tính mạng nếu thấy xuất hiện các triệu chứng:

• Nhiễm trùng đường tiêu hóa, mất nước thời gian dài.
• Rối loạn hệ thần kinh: Mắt mờ, hoa mắt, co giật, chóng mặt, líu lưỡi, khó nói, cơ tê liệt,….
• Rối loạn hệ tim mạch: Khó thở, huyết áp tụt, nhịp tim lúc nhanh lúc chậm.
• Đại tiện ra máu, tiểu ít, tiểu rắt, ngoài đau bụng kèm theo đau tức ngực, đau hàm, đau họng.
• Sức đề kháng yếu: Đặc biệt đối với trẻ sơ sinh, người cao tuổi, người bị suy dinh dưỡng, người mắc bệnh gan, bệnh dạ dày và người đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, thuốc chống viêm.

Xử lý thế nào khi bị ngộ độc thực phẩm

Gây nôn ngay lập tức

Nếu biết mình ăn phải thực phẩm nhiễm khuẩn hoặc gặp triệu chứng nôn mửa ngay sau khi ăn, cần lập tức dùng các biện pháp kích thích nôn hết thức ăn ra khỏi dạ dày. Trước tiên hãy rửa sạch tay, cho ngón trỏ đè ép vào góc lưỡi và uống thêm nước muối ấm để kích thích người bệnh nôn càng nhiều càng tốt. Nếu nôn được hết sẽ hạn chế được tối đa độc tố ngấm vào cơ thể người bệnh.

Trong quá trình gây nôn cho người bệnh cần lưu ý để người bệnh nằm nghiêng và kê cao đầu giúp các chất độc không tràn vào phổi. Với trẻ em cần thao tác nhẹ nhàng, tránh tổn thương cổ họng của trẻ. 

Bù nước cho cơ thể

Mất nước là tình trạng phổ biến khi ngộ độc thực phẩm do người bệnh nôn mửa và ra nhiều mồ hôi. Vì vậy cần cho bệnh nhân uống nhiều nước, đặc biệt là bù nước nhanh bằng dung dịch điện giải oresol sau đó nghỉ ngơi. Lưu ý rằng dung dịch oresol nên pha cùng nước ấm và sử dụng hết trong vòng 24h.

>>> Xem thêm: Bí quyết uống nước đúng cách giúp bạn khỏe hơn mỗi ngày

Đưa người bệnh tới cơ sở y tế

Đối với những trường hợp ngộ độc thực phẩm nặng xuất hiện triệu chứng co giật, suy hô hấp, bệnh nhân mất ý thức không thể gây nôn được vì sẽ nguy hiểm đến tính mạng. Lúc này cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để chẩn đoán nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm và điều trị kịp thời.

Cách phòng ngừa ngộ độc thức ăn

Thận trọng trong quá trình lựa chọn và chế biến thực phẩm sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân cũng như những người thân yêu khỏi nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Cụ thể cách phòng ngừa ngộ độc thực phẩm hiệu quả bao gồm:

• Mua thức ăn có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đồ tươi sống, còn hạn sử dụng, không bị ôi thiu.
• Bảo quản những thực phẩm chưa sử dụng đến trong tủ lạnh ngăn làm đông và ăn trong thời gian sớm nhất có thể.
• Không sử dụng những thức ăn nguội lạnh, để ở nhiệt độ ngoài trời quá hai giờ.
• Tuân thủ nguyên tắc ăn chín uống sôi và vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi dùng bữa.
• Khi ăn ở ngoài, cần lựa chọn quán ăn đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và tránh những quán ăn ẩm thấp, bụi bẩn, mất vệ sinh.

Người bị ngộ độc thực phẩm có thể hồi phục nhanh chóng nếu biết cách nhận biết bệnh và xử trí kịp thời. Mong rằng những thông tin kiến thức trên sẽ giúp bạn tỉnh táo hơn khi tình trạng ngộ độc thực phẩm không may xảy ra.

Để tránh tình trạng ngộ độc, bạn nên xây dựng một thực đơn ăn uống khoa học. Kết hợp với đó là thường xuyên tập luyện giúp nâng cao sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, có thể sử dụng một số thiết bị giúp đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Từ đó bạn có thể tránh được những tác nhân xấu ảnh hưởng đến sức khỏe.

>>> Xem thêm: Máy massage chân – bồn ngâm chân hỗ trợ đào thải độc tố, bảo vệ tốt sức khỏe