Xuyên tâm liên – Dược liệu trị cảm, sốt, ho

Xuyên tâm liên là dược liệu được dùng trong các bài thuốc chữa bệnh về đường hô hấp như viêm họng, viêm amidan, ho, cảm,… Mặc dù loại dược liệu này tương đối lành tính nhưng không phải bất cứ ai cũng có thể sử dụng hiệu quả. Để hiểu rõ hơn về tác dụng của xuyên tâm liên và những lưu ý trước khi dùng, hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây nhé.

>>> Xem thêm: 3 tác dụng của tinh dầu thông đỏ và những lưu ý khi sử dụng

Xuyên tâm liên là thảo dược gì

Xuyên tâm liên có tên khoa học là Andrographis paniculata, còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như cây lá đắng, khổ đờm thảo, công cộng,… Loại cây này mọc hoang rất nhiều tại khu vực phía Bắc nước ta và một trong những vị thuốc nam được khuyến khích trồng.

Cây xuyên tâm liên thuộc hộ Ô rô Acanthaceae, là cây thân thảo cao khoảng 30-80cm, thân cây chia thành nhiều đốt, lá cây hình mác, mọc đối xứng. Hoa của loại cây này có kích thước nhỏ, màu trắng, mọc thành chùm, quả dài khoảng 15mm. Người ta thường thu hoạch thân cây sau đó cắt ngắn, phơi hoặc sấy khô để sử dụng.

Xuyên tâm liên có tác dụng gì

Theo y học cổ truyền, cây của dược phẩm này có vị đắng, tính hàn, mang công dụng thanh nhiệt giải độc, nhuận tràng, hoạt huyết chỉ thống và được dùng trong các trường hợp:

• Điều trị viêm họng, viêm amidan, viêm phổi.
• Điều trị cảm, sốt, ho.
• Cải thiện chứng tiểu rắt, tiểu buốt do viêm đường tiết niệu.
• Điều trị chứng viêm âm đạo, khí hư, đau bụng kinh, rối loạn kinh nguyệt.
• Điều trị mụn nhọt, mẩn ngứa do thấp nhiệt.

Theo nền y học hiện đại, xuyên tâm liên bao gồm những tác dụng dược lý sau:

• Chống viêm, kháng khuẩn, chống lại các vi sinh vật gây hại cho cơ thể như virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm,…
• Tăng cường hoạt động của bạch cầu và các hormon vỏ tuyến thượng thận.
• Hạ nhiệt cơ thể trong những trường hợp sốt, nóng trong người, bệnh đường hô hấp,…
• Một số nghiên cứu tiến hành trong phòng thí nghiệm cho thấy thành phần cây có tác dụng ức chế virus Covid-19, tuy nhiên vẫn cần nghiên cứu thực nghiệm để có thể sử dụng an toàn.

Ứng dụng xuyên tâm liên trong điều trị bệnh

Những bài thuốc từ loại dược phẩm này được ứng dụng trong điều trị bệnh:

• Điều trị viêm phế quản, viêm phổi, viêm xoang: Chuẩn bị xuyên tâm liên, kim ngân hoa, bách bộ, mạch môn lương mỗi loại 10g. Rửa sạch các nguyên liệu sau đó sắc cùng 1 lít nước và uống trong ngày, liên tục trong vòng 1 tuần.

• Điều trị viêm amidan, viêm họng: Chuẩn bị 5g xuyên tâm tiên, 10g kim ngân hoa, 12g mạch môn, 12g huyền sâm. Rửa sạch các nguyên liệu sau đó sắc cùng 1 lít nước và uống trong ngày, liên tục trong vòng 7-10 ngày.

• Điều trị chứng tiểu buốt, tiểu dắt do viêm đường tiết niệu: Chuẩn bị 20g lá xuyên tâm liên, rửa sạch, giã nát rồi lọc lấy nước uống ngày 1 lần.

• Trị các bệnh liên quan đến gan: Chuẩn bị 25g xuyên tâm liên tươi, 15g xạ đen, 15g cây an xoa. Sắc với 1 lit nước đến khi cạn còn khoảng một nửa, uống 2 lần/1 ngày sau khi ăn.

• Cải thiện chứng rối loạn tiêu hóa, viêm nhiễm đường tiêu hóa: Chuẩn bị 10g xuyên tâm liên, 10g khổ sâm đun với nước uống trong ngày cho đến khi khỏi bệnh.

• Chữa áp xe: Chuẩn bị xuyên tâm liên, muối biển và nước. Rửa sạch lá, giã nát trộn cùng muối hạt sau đó lọc lấy phần nước uống. Phần bã cho vào khăn mềm và đắp lên vùng da bị áp xe 20-30 phút.

• Trị mẩn ngứa, mụn nhọt, viêm da:  Chuẩn bị xuyên tâm liên khô, sắc cùng 3-5 lít nước trong khoảng 30 phút. Dùng phần nước xông vùng bị ngứa đến khi nước này nguội bớt rồi tắm, mỗi ngày thực hiện 1 lần để cải thiện bệnh nhanh chóng.

Lưu ý trong quá trình sử dụng

Loại thảo dược này có tính hàn, vì vậy cần lưu ý không được dùng kéo dài để tránh ảnh hưởng tới cơ thể. Đặc biệt những người có cơ địa lạnh, sức khỏe suy yếu, sau phẫu thuật, người bị chứng rối loạn đông máu, chấn thương không nên sử dụng. 

Ngoài ra, không nên tự ý thay đổi loại dược liệu hoặc liều dùng đối với những bài thuốc trị bệnh. Khi phát hiện những triệu chứng bất thường sau khi sử dụng xuyên tâm liên cần ngừng dùng và đến gặp bác sĩ ngay.

Xuyên tâm liên là loại thảo dược đa công dụng và có thể kết hợp với nhiều vị thuốc y học cổ truyền chữa bệnh. Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã biết xuyên tâm liên là gì và cách sử dụng xuyên tâm liên đúng cách để đạt hiệu quả cao cũng như tránh tác dụng phụ không mong muốn.