[Giải đáp] Carbohydrate là chất gì, có tác dụng gì với sức khỏe

Sự thiếu hụt carbohydrate sẽ dẫn đến nhiều triệu chứng nguy hiểm như suy nhược cơ thể, mệt mỏi, giảm trí nhớ, tụt huyết áp, lo âu, yếu cơ bắp,… Vậy thực chất carbohydrate là chất gì? Carbohydrate có tác dụng gì mà lại có tầm quan trọng đối với cơ thể của chúng ta như vậy? Bài viết sau của GDV Sport sẽ giải đáp cho bạn nhé.

Carbohydrate là gì?

Carbohydrate còn gọi là Carbs hay Gluxit, là một thành phần trong thức ăn mà cơ thể sử dụng để tạo ra năng lượng bên cạnh chất béo và protein. Thành phần hóa học hydro – cacbon – oxi đã khiến carbs tham gia hầu hết vào các hoạt động của cơ thể như tích trữ và vận chuyển năng lượng, cấu trúc tế bào và mô, hoạt động của hệ miễn dịch, phát triển sinh học cơ thể,…

Carbohydrate bao gồm hai loại chủ yếu: 

• Carbohydrate đơn giản (simple carbohydrate): có cấu trúc một hoặc hai phần tử đường. Đối với carbohydrate có một phân tử đường gọi là monosaccharide (chẳng hạn fructose trong hoa quả, galactose trong sữa,…). Còn carbohydrate đơn giản có hai phân tử đường được gọi là disaccharide (chẳng hạn lactose trong chế phẩm từ sữa, sucrose trong đường cát, maltose trong một số loại rau hoặc có trong bia,…) 
• Carbohydrate phức tạp (complex carbohydrate): Có cấu trúc gồm ít nhất ba phân tử đường trở lên (gọi là polysaccharide – thành phần chính của các thức ăn tinh bột). Polysaccharide được chia làm hai loại là polysaccharide phân nhánh và polysaccharide không phân nhánh. Một số loại carbohydrate phức tạp như: khoai tây, đậu, lạc, ngô, củ cải vàng, ngũ cốc tinh chế, các thực phẩm giàu chất xơ,…

Vai trò của carbohydrate: có tác dụng gì với sức khỏe

Carbohydrate là chất gì, có quan trọng với sức khỏe hay không? Câu trả lời là có. Đó là bởi chất này có nhiều tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe. Dưới đây là một số tác dụng của chúng:

Cung cấp năng lượng cho cơ thể

Được nhắc đến khi nói về Carbohydrate có tác dụng gì đầu tiên đó là khả năng cung cấp năng lượng cho cơ thể. Chất này đi vào cơ thể được chuyển đổi theo 3 hướng: đi vào trong máu, chuyển hóa thành lipid hoặc tồn tại dưới dạng glycogen lưu trữ trong cơ bắp, gan.

Trung bình 1g carb cung cấp cho cơ thể khoảng 4g calo. Nếu nguồn calo này không đủ, cơ thể sẽ sử dụng năng lượng từ protein và gây ra ảnh hưởng xấu đến khối cơ.

Tăng cường sức khỏe tim mạch

Vai trò của carbohydrate là chất gì phải kể đến khả năng tăng cường sức khỏe tim mạch. Không những là nguồn năng lượng cho cơ bắp mà thành phần glucose và glycogen trong carb còn cung cấp năng lượng cho hoạt động của tim mạch. 

Nhiều nghiên cứu cho ra kết quả cho thấy những người ăn ngũ cốc nguyên cám hàng ngày có nồng độ cholesterol xấu thấp hơn những người sử dụng thuốc hạ cholesterol mà không ăn ngũ cốc nguyên cám. Do đó, bổ sung chất xơ từ những thực phẩm giàu carbohydrate cũng giúp giảm cholesterol trong máu. 

Duy trì hoạt động của não bộ

Carbohydrate là chất gì mà có khả năng hỗ trợ duy trì hoạt động của não bộ. Đó là do hệ thần kinh chỉ có thể sử dụng được năng lượng cung cấp từ glucose có trong carb. Nhờ đó, carb thực hiện các chức năng quan trọng đối với não bộ.

Nổi bật nhất phải nhắc đến khả năng duy trì chỉ số đường huyết trong cơ thể. Khi chỉ số này quá thấp, cơ thể sẽ rời vào tình trạng chóng váng, hôn mê, thậm chí tử vong. Thiếu carbohydrate trong thời gian dài gây ra ảnh hưởng xấu đến trí nhớ, tâm trạng và cảm xúc.

Bảo vệ sức khỏe gan, tăng cường giải độc gan

Lượng carbohydrate được nạp vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành glycogen – chất được dự trữ trong gan. Tác dụng của chúng giúp cho gan đào thải độc tố một cách thuận lợi nhất. Do đó, một chế độ ăn uống đầu đủ carbohydrate sẽ bảo vệ chức năng gan một cách tốt nhất.

Xây dựng tinh thần khỏe mạnh

Kết quả nghiên cứu về carbohydrate là chất gì trên tạp chí Hiệp hội Y khoa Mỹ cho thấy những người ăn nhiều chất béo, ít carb có xu hướng mắc bệnh trầm cảm, lo âu, dễ tức giận hơn thông thường. Điều này cho thấy carb có khả năng điều chỉnh cảm xúc, xây dựng tinh thần khỏe mạnh.

Ngoài ra, chế độ ăn đầy đủ carbohydrate còn giúp kích thích sản sinh nhiều serotonin – một hoạt chất trong não mang đến cảm giác hạnh phúc, thư giãn, tập trung.

Cải thiện trí nhớ

Các nhà nghiên cứu khi tìm hiểu carbohydrate là chất gì đã chỉ ra rằng chúng có liên quan đến khả năng ghi nhớ của não bộ. Chất này ảnh hưởng đến kỹ năng nhận thực, sự chú ý và trí nhớ không gian. Với những người béo phì, việc ăn carb hoàn toàn trong một tuần cho họ kết quả tốt hơn về trí nhớ.

Duy trì cân nặng ổn định

Nhiều người kiêng các thực phẩm giàu carb như tinh bột, đường vì lo lắng sẽ bị tăng cân. Tuy nhiên không phải loại carb nào cũng có hại. Carbohydrate trong chất xơ từ hoa quả, ngũ cốc nguyên cám chính là nhóm thực phẩm ít calo và hỗ trợ rất tốt cho quá trình giảm cân.

Chất xơ trong rau xanh và hoa quả không chỉ tạo cảm giác no lâu mà còn hỗ trợ hoạt động của hệ tiêu hóa, giúp đường huyết lưu thông, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường,… Vì vậy hãy lựa chọn carb từ chất xơ để thêm vào chế độ ăn uống hàng ngày nhé.

Carbohydrate tốt và xấu

Để xây dựng một thực đơn ăn uống khoa học, bạn không chỉ cần tìm hiểu carbohydrate là chất gì mà còn cần phân biệt được các loại carb tốt, carb xấu để dễ dàng lựa chọn các thực phẩm nạp vào cơ thể mỗi ngày.

Carbohydrate tốt

Carbohydrate là chất gì, loại nào tốt? Các loại carbohydrate được đánh giá là tốt đa số đều thuộc loại carb phức hợp như trái cây, rau củ, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt. Những thực phẩm này bao gồm rất nhiều vitamin có lợi, khi được nạp vào cơ thể sẽ chuyển hóa chậm hơn, nhờ đó duy trì năng lượng lâu dài.

Carbohydrate xấu

Đối với những thực phẩm chứa carbohydrate xấu sẽ thuộc nhóm carb đơn giản, chẳng hạn như bánh ngọt, snack, gạo trắng, nước ngọt, tinh bột màu trắng,… Những thực phẩm này mang lại giá trị dinh dưỡng cực thấp và không có lợi cho sức khỏe nếu sử dụng thường xuyên.

Cách phân biệt carbohydrate tốt và xấu

Các chuyên gia dinh dưỡng đã đưa ra những tiêu chí cơ bản giúp bạn đánh giá và phân biệt phân biệt carb tốt, carb xấu như sau:

Carb tốt:

• Cung cấp cấp lượng calo thấp đến trung bình
• Giá trị dinh dưỡng cap
• Không bao gồm đường và ngũ cốc tinh chế
• Hàm lượng natri cực thấp và chất xơ tự nhiên cao
• Chứa ít chất béo bão hòa và cholesterol
• Gần như không chứa chất béo chuyển hóa

Carb xấu:

• Cung cấp nhiều calo
• Chứa ngũ cốc tinh chế ( bánh mì trắng, bột mì,..,)
• Chứa đường tinh chế (đường tinh luyện, mật ong, nước ép trái cây)
• Giá trị dinh dưỡng thấp
• Chứa nhiều natri và chứa ít chất xơ
• Chứa nhiều chất béo chuyển hóa và cholesterol

Carbohydrate là một trong ba thành phần dinh dưỡng chủ yếu của cơ thể bên cạnh protein và chất béo. Thiếu carb, bạn sẽ gặp phải tình trạng suy nhược cơ thể cũng như kéo theo những bệnh lý nguy hiểm. Mong rằng những kiến thức về carbohydrate là chấtthu gì mà GDV Sport chia sẻ đã giúp bạn hiểu rõ vai trò quan trọng của chúng và xây dựng một chế độ dinh dưỡng tối ưu nhất cho bản thân.