Cây cơm cháy có công dụng gì? 7 bài thuốc quý chữa bệnh từ cây cơm cháy

Cây cơm cháy là một loài cây dân giã, có giá trị dinh dưỡng cao và được dùng trong rất nhiều bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh. Để nắm rõ chi tiết các thông tin về loại cây này, mời bạn cùng tìm hiểu tiếp nội dung bên dưới đây. 

>>> Xem thêm: Tìm hiểu chung về nhũ hương – Dược liệu quý trong Y học cổ truyền

Tổng quan chung về cây cơm cháy

Cây cơm cháy hay còn gọi là cây cỏ liền xương, cây sóc dịch, cây hậu ma, cây thuốc mọi, thuộc họ Adoxaceae. Thực tế, có rất nhiều loại cây cơm cháy khác nhau, nhưng ở nước ta phổ biến nhất là cây cơm cháy đen. Cây thường tập trung chủ yếu ở các vùng rừng núi, bờ khe hoặc ven sông, ven suối. 

Đặc điểm chung:

• Đây là loại cây thân xốp, thân hình gần tròn, nhẵn không có lông, màu lục nhạt, bên trong rỗng và có tủy trắng, bên ngoài có lỗ bì. 
• Lá cây mọc đối xứng, lá mềm kép lông chim, thường có 5 – 9 lá chét có mép răng cưa ở viền lá. 
• Hoa có màu trắng hoặc kem, mọc thành cụm, thường nở vào tháng 5 đến tháng 9 hằng năm. 
• Quả nhỏ, mọng nước, hình cầu, có màu đen, đỏ hoặc lam đen.
• Lá, hoa và quả của cây thường được dùng để làm thuốc chữa bệnh. 

Thành phần hóa học của cây cơm cháy

Thành phần chủ yếu có trong cây là tanin, acid ursolic, a-amyrin palmitate, stigmasterol và campesterol. 

Có một vài nghiên cứu về cây cơm cháy đã chỉ ra rằng, trong vỏ và thịt của quả cơm cháy cùng với các bộ phận khác đều có độc. Tuy nhiên, độc tính ở quả cơm cháy sẽ mất đi khi được nấu chín kỹ. 

Bên cạnh đó, các bộ phận khác của cây cơm cháy như lá, hoa, cành, hạt, rễ, quả mọng còn chứa alcaloid, cyanidin glycosid. Các chất này khi đưa quá nhiều vào cơ thể sẽ gây nên tình trạng buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy. 

Công dụng của cây cơm cháy

Trong y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, loài cây này có vị đắng, tính ấm, hơi độc, có tác dụng giảm đau, lợi tiểu, tiêu phù. Trong đó:

• Cành và lá cây thường được một số vùng dùng để tắm cho phụ nữ mới sinh. Quả có thể làm thuốc lọc máu, thông tiểu và nhuận tràng. 
• Hoa được dùng làm thuốc lợi tiểu và làm ra mồ hôi. Chủ yếu sử dụng dưới dạng thuốc sắc, thuốc pha hoặc xông. 
• Quả được người dân đem ngâm với rượu để làm thuốc nhuận tẩy độc cơ thể, chữa lỵ và thấp khớp. 
• Vỏ có thể dùng làm thuốc thông tiểu và thuốc nhuận. 

Trong y học hiện đại

Cây cơm cháy được nghiên cứu là có công dụng chống viêm, tăng cường hệ miễn dịch và có thể ức chế quá trình oxy hóa. Ngoài ra, toàn cây còn có tác dụng tăng tốc độ hồi phục và giúp vết thương lành nhanh hơn. 

Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây cơm cháy bạn có thể tham khảo

Bài thuốc 1: Trị mẩn ngứa do dị ứng thời tiết

Chuẩn bị 30g lá cây cơm cháy, rửa sạch, đem nấu cùng với 800ml nước đến khi đặc sánh lại thì tắt bếp. Đợi cho nước nguội bớt thì dùng thoa trực tiếp lên những vùng da bị tổn thương. 

Ngoài ra, bạn có thể lấy nước thuốc pha cùng với nước lạnh để tắm thường xuyên, nó cũng đem lại tác dụng tốt. 

Bài thuốc 2: Giúp giảm đau nhức

Chuẩn bị cây cơm cháy, mùa đông thì dùng rễ cây, mùa hè thì dùng lá với cành cây. Sau đó đem sơ chế sạch, giã nát, sao nóng, để nguội bớt rồi chườm vào vị trí bị đau nhức. 

Bài thuốc 3: Giúp chữa gãy xương

Chuẩn bị lá, rễ cây rồi giã nát, đắp trực tiếp nên chỗ bị gãy xương, dùng băng để cố định lại, sau một thời gian sử dụng cơn đau sẽ được thuyên giảm rõ rệt. 

>>> Xem thêm: Bị gãy xương nên ăn gì cho mau lành và kiêng gì?

Bài thuốc 4: Trị vết thương ngoài da và ghẻ lở

Dùng 20g lá cây tươi, rửa thật sạch rồi sắc với nước (lượng nước tùy ý nhưng cần sắc thật đặc). Sau đó lấy nước để rửa vết thương hoặc những vết loét trên da, áp dụng liên tục trong 5 ngày bạn sẽ thấy vết thương hồi phục nhanh hơn. 

Bài thuốc 5: Hỗ trợ chữa chấn thương, bầm tím, đau nhức do bị ngã

Cách 1: Chuẩn bị 20g rễ cây cơm cháy, rửa sạch, đem nấu cùng với 500ml nước lọc và 200ml rượu. Đun trên lửa nhỏ đến khi cạn còn 200ml nước thì tắt bếp. Sau đó đem lọc bỏ bã, cho thêm 30g đường trắng vào nồi rồi khuấy đều lên để uống, mỗi liệu trình sẽ kéo dài trong 5 ngày. 

Cách 2: Dùng 20g rễ cây, rửa sạch, giã nát, thêm chút rượu rồi trộn đều, đem sao nóng. Chờ nguội bớt thì lấy hỗn hợp đắp lên chỗ bị sưng, lấy băng để cố định lại. Cứ 3 tiếng thì thay thuốc một lần, ngày đắp 2 lần để đạt được hiệu quả tốt nhất. 

Bài thuốc 6: Giúp chữa chứng tiểu nhỏ giọt

Sử dụng khoảng 90 – 120g rễ cây, đem rửa sạch, cho vào nồi và hầm cùng với 200g thịt lợn đến khi chín mềm, chia thành nhiều phần để ăn hết trong ngày. Mỗi đợt điều trị nên kéo dài trong 10 ngày. 

Bài thuốc 7: Trị táo bón, nhuận tràng

Chuẩn bị 15g hoa, quả hoặc 15g – 20g vỏ cây cơm cháy, đem sắc lấy nước uống thành nhiều lần trong ngày. Sử dụng bài thuốc trong thời gian ngắn, khi thấy quá trình đại tiện trở lại bình thường thì hãy ngưng không dùng nữa. 

Lưu ý khi sử dụng

• Nếu dùng ở dạng thuốc sắc, mỗi ngày bạn chỉ nên dùng tối đa là 10 – 12g đối với quả hoặc vỏ cây. Còn lá và thân liều dùng tối đa là 30 – 60g/ngày. Dùng ngoài không quy định liều lượng. Nhưng không nên dùng nhiều, bởi nó có thể khiến bạn gặp phải một số tác dụng phụ như tiêu lỏng, buồn nôn, nôn mửa, lợi tiểu quá mức, chóng mặt…
• Dược liệu có chứa độc tính, dễ gây tổn thương cho dạ dày, vì vậy những người bị viêm loét dạ dày tá tráng cần tránh sử dụng. 
• Thận trọng khi dùng cho phụ nữ mang thai và đang cho con bú. 
• Vì có tác dụng tăng cường miễn dịch nên bạn cần cân nhắc trước khi dùng trong quá trình điều trị bệnh các bệnh lý tự miễn như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp,…
• Quả tươi của cây có chứa chất độc là cyanua, có thể gây nôn ói, tiêu chảy. Vì vậy, bạn cần phơi khô, sắc hoặc ngâm rượu để làm giảm độc tính của dược liệu xuống. 
• Một số người có cơ địa nhạy cảm có thể bị dị ứng với dược liệu. Do đó, khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào bạn nên ngưng sử dụng và đến gặp bác sĩ ngay. 
• Tránh dùng chung dược liệu cùng với thuốc có tác động đến hệ miễn dịch, lithium, các thuốc chuyển hóa ở gan như ketoconazole, fexofenadine, lovastatin,…

Trên đây là toàn bộ các thông tiên cần biết về cây cơm cháy và một số bài thuốc chữa bệnh mà bạn có thể tham khảo qua. Hầu hết tất cả các bài thuốc trên là bắt nguồn từ dân gian, tuy đã được sử dụng và khá an toàn, nhưng không đảm bảo hiệu quả đem lại, còn tùy vào cơ địa từng người. Vậy nên, trước khi sử dụng  bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để có cách dùng đúng, đem lại hiệu quả cao và an toàn nhất.