Cây hương thảo và 8 lợi ích nổi bật nhất cho sức khỏe

Cây hương thảo không chỉ là một loại gia vị được dùng nhiều trong các món ăn mà nó còn có tác dụng đặc biệt cho sức khỏe con người. Hãy cùng Gia Dụng Việt tìm hiểu về các lợi ích khi sử dụng cây hương thảo đúng cách trong nội dung bên dưới đây nhé!

Tìm hiểu chung về cây hương thảo

Cây hương thảo có tên khoa học là Rosmarinus officinalis L, thuộc họ bạc hà Lamiaceae. Cây được biết đến chủ yếu là một loại gia vị, có thân nhỏ, cao khoảng 1 – 2 mét, thường mọc thành bụi. Lá có nhiều, hẹp, màu xanh thẫm và mùi hương rất thơm. Hoa màu tím nhạt, dài khoảng 1cm xếp thành 2 – 10 hoa ở các vòng lá. 

Cây có nguồn từ Địa Trung Hải, sau đó được trồng phổ biến ở nhiều nơi như Tây Á, Bắc Phi, Nam Châu Âu,…. Tại nước ta, hương thảo được nhập về và trồng chủ yếu tại các tỉnh miền Nam và miền Trung. Cây có thể trồng bằng cách gieo hạt hoặc giâm chiết cành. 

Hương thảo sinh trưởng và phát triển nhiều ở những vùng đất có khí hậu khô ráo, nắng nhiều nhưng nhiệt độ không quá nóng và chỗ trồng phải có khả năng thoát nước tốt. 

Cây có thể thu hoạch bằng cách cắt lấy các ngọn có hoa rồi đem phơi sấy khô, đập lấy lá ở quy mô lớn. Với những quy mô thu hoạch nhỏ, cây có thể cắt cành không hoa hoặc tỉa lá. Bộ phận được sử dụng nhiều nhất là lá và ngọn cây. 

Thành phần hóa học có trong cây hương thảo

Hương thảo có thành phần hóa học chủ yếu là tinh dầu và tanin. 

Theo đó, tinh dầu chiếm 0.5% ở cây khô, 1.1 – 2% ở lá và 1.4% ở hoa. Trong tinh dầu có chứa các thành phần như: Acetat bornyl, sesquiterpen, camphor, borneol, cineol, terpen và thành phần chiếm hàm lượng cao nhất chính là α-pinen, chiếm khoảng 80%.

Tinh dầu hương thảo khi mở thu được sẽ ở dạng thể lỏng, trong suốt, không màu hoặc có màu vàng. Theo thời gian, tinh dầu sẽ chuyển thành màu đậm hơn và bắt đầu cứng lại, chúng có thể hòa tan vô hạn vào rượu. 

Ngoài ra, cây hương thảo còn chứa các acid hữu cơ như citric, glyceric, glycolic và glucosid không tan trong nước như choline, saponosid acid, và hai heterosid là roma side, romarino side. Bên cạnh đó còn chứa cả acid rosmarinic.

Lợi ích của cây hương thảo đem lại cho sức khỏe

Chống oxy hóa và kháng viêm

Hoạt tính chống oxy hóa và kháng viêm có trong cây hương thảo phần lớn là các hợp chất polyphenol như axit carnosic và axit rosmarinic. Do axit rosmarinic có khả năng chống oxy hóa nên thường được dùng như một chất bảo quản tự nhiên giúp tăng thời gian sử dụng của các loại thực phẩm dễ bị hư hỏng. 

Ngoài ra, trong hương thảo còn chứa các hợp chất có đặc tính kháng khuẩn, giúp chống lại nhiễm trùng. Vậy nên, trong y học cổ truyền lá của cây thảo mộc này thường được dùng để chữa lành vết thương. 

Hỗ trợ hệ tiêu hóa

Cây hương thảo có tác dụng thúc đẩy sự cân bằng các lợi khuẩn đường ruột và khả năng kháng viêm, nên có thể hỗ trợ tốt cho hệ tiêu hóa. 

Tại châu Âu, chiết xuất từ cây hương thảo cũng được dùng để điều trị chứng khó tiêu. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu cụ thể hơn về tác dụng này. 

Bảo vệ hệ thần kinh

Một nghiên cứu được thực hiện trong ống nghiệm và động vật đã cho thấy, các hợp chất của hương thảo có thể ngăn chặn sự chết của các tế bào não, từ đó bảo vệ tốt cho hệ thần kinh. 

Một nghiên cứu khác được thực hiện trên chuột cũng cho thấy, cây thảo mộc này rất có lợi cho những đối tượng từng trải qua một cơn đột quỵ. Nhờ khả năng hỗ trợ phục hồi và bảo vệ trước các tình trạng có thể dẫn đến tổn thương não. 

Làm giảm lượng đường trong máu

Trà từ cây hương thảo có chứa các hợp chất axit rosmarinic và axit carnosic có thể giúp làm giảm lượng đường trong máu. Bằng cách tạo ra các hiệu ứng giống như insulin và thúc đẩy sự hấp thụ glucose vào các tế bào cơ.

Cải thiện tâm trạng, tăng khả năng tập trung và trí nhớ

Thường xuyên uống trà hương thảo hay ngửi tinh dầu này có thể giúp bạn giảm bớt cảm giác lo lắng, cải thiện tâm trạng hiệu quả. Đồng thời còn giúp tăng khả năng tập trung và trí nhớ. 

Một nghiên cứu được thiện hiện từ lâu trên 68 sinh viên đại học tham gia sử dụng ngẫu nhiên 500mg hương thảo hoặc giả dược 2 lần/ngày, liên tục trong vòng một tháng. Kết quả đã cho thấy, nhóm người sử dụng hương thảo giảm đáng kể mức độ lo lắng, cải thiện trí nhớ và chất lượng giấc ngủ cao hơn so với nhóm người dùng giả dược. 

Thêm một nghiên cứu khác được thực hiện trên 20 người trường thành khỏe mạnh, khi ngửi tinh dầu hương thảo có thể kích thích sự hoạt động của não bộ và cải thiện tâm trạng. Đồng thời, mức độ hoạt động, nhịp tim, nhịp thở và huyết áp của những người tham gia cũng được tăng lên. 

Ngăn ngừa sự lão hóa tế bào não

Tinh chất từ hương thảo có thể làm chậm quá trình lão hóa của tế bào não. Thậm chí, một nghiên cứu còn cho thấy cây thảo mộc này có thể bảo vệ chống lại các bệnh thoái hóa thần kinh như alzheimer.  

Ngăn ngừa rụng tóc

Không chỉ đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, tinh dầu hương thảo còn có tác dụng hỗ trợ phục hồi và ngăn ngừa rụng tóc đã được nhiều nghiên cứu kiểm chứng. Sử dụng tinh dầu hương thảo vừa an toàn, vừa đơn giản lại tiết kiệm hơn so với một số phương điều trị rụng tóc khác đang có trên thị trường hiện nay.

Làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư

Nghiên cứu tác động của axit rosmarinic và axit carnosic có trong cây hương thảo đối với những bệnh nhân mắc ung thư đã phát hiện ra, hai loại axit này đều có đặc tính chống khối u và làm chậm sự phát triển của các tế bào ung thư như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú, ung thư bạch cầu. 

Ngoài ra, một báo còn còn tiết lộ rằng chiết xuất của hương thảo vào thịt bò xay có thể giúp làm giảm sự hình thành của các tác nhân gây nên ung thư có thể xuất hiện trong quá trình nấu ăn. 

Một số bài thuốc từ cây hương thảo theo dân gian

Trị viêm loét miệng

Đem lá hương thảo sắc cùng với nước, dùng nước sắc súc miệng 2 lần mỗi ngày để giúp vết loét nhanh chóng lành lại. 

Trị mụn nhọt

Chuẩn bị 50g lá hương thảo, giã nát rồi đắp vào những chỗ bị mụn trong 10 – 15 phút. Mỗi ngày đắp 2 lần vào buổi sáng và tối sẽ giúp giảm sưng viêm đau nhức do mụn nhọt gây ra.

Trị kinh nguyệt không đều, giảm đau bụng kinh

Sử dụng 20g lá hương thảo, 20g ngải cứu, 20g ích mẫu, 20g củ gấu, 20g cỏ nhọ nồi, đem tất cả đi sấy khô, tán thành bột mịn rồi trộn cùng với mật ong, vo thành viên để dùng dần. 

Mỗi ngày uống 1 viên trước khi đi ngủ, liên tục trong 15 – 20 ngày trước chu kỳ kinh nguyệt sẽ giúp giảm đau bụng kinh và điều hòa kinh nguyệt rất tốt. 

Giảm căng thẳng, hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường sức khỏe

Dùng 100g lá cây hương thảo khô, cho vào bình thủy tinh, đổ thêm 1 lít rượu 40 độ vào trong để ngâm. Mỗi lần sử dụng lấy khoảng 2ml rượu pha cùng với nước ấm, uống 2 lần mỗi ngày sẽ có tác dụng giảm căng thẳng thần kinh, hỗ trợ hệ tiêu hóa và tăng cường sức khỏe rất tốt. 

Nước hãm hỗ trợ trị nhiều bệnh lý

Chuẩn bị 30g lá hương thảo tươi, đem hãm cùng với 500ml nước sôi, đến khi nước nguội  thì chia thành 4 – 5 lần để uống hết trong ngày. 

Nước hãm từ lá hương thảo có thể điều trị hiệu quả một số chứng bệnh như nhức đầu, tăng huyết áp, lợi tiểu, giảm rụng tóc, rửa mắt viêm giác mạc, rửa vết thương bị nhiễm trùng,….

Lưu ý khi sử dụng cây hương thảo bạn cần biết 

Mặc dù có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, nhưng bạn chỉ nên dùng với liều lượng hợp lý. Nếu lạm dụng với liều lớn, lâu dần có thể gây ra một số tác dụng phụ như co giật, hôn mê, co thắt, nôn mửa, phù phổi,…

Ngoài ra, cây hương thảo còn có thể tương tác với một số loại thuốc như: 

• Thuốc ức chế men chuyển trong điều trị huyết áp cao bao gồm lisinopril, fosinopril, captopril và enalapril, dùng chung với hương thảo có thể gây ra tác dụng phụ. 
• Thuốc lợi tiểu bao gồm hydrochlorothiazide và furosemide, có thể làm gia tăng hiệu quả của thuốc lợi tiểu. 
• Thuốc chống đông máu bao gồm warfarin, aspirin và clopidogrel có thể làm loãng máu khi dùng chung với cây hương thảo. 
• Lithium được dùng để điều trị các giai đoạn trầm cảm, hương thảo có thể tương tác với lithium, làm tăng nồng độ lithium đến mức độc hại trong cơ thể.

Bên cạnh đó, cũng có một số khuyến cáo cho thai phụ và các bà mẹ đang cho con bú là nên hạn chế việc sử dụng cây hương thảo. Lá hương thảo cũng có thể gây nên viêm da kích ứng nên cần tránh xa tầm tay của trẻ nhỏ. Không dùng cho những có cơn động kinh, mẫn cảm với tinh dầu hay bất kỳ thành phần nào có trong thảo mộc này. 

Trên đây là một số thông tin hữu ích về cây hương thảo. Có thể thấy, hương thảo không chỉ là một loại gia vị phổ biến mà còn là một loại thảo mộc rất có lợi cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng cách và đúng liều, hương thảo có thể nên một số tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe. Chính vì vậy, trước khi sử dụng bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia có chuyên môn để sử dụng đúng cách và hiệu quả nhất.