Hở van tim là gì [Phân loại][Nguyên nhân][Dấu hiệu][cách điều trị]

Mỗi năm, số người mắc bệnh hở van tim lại tăng thêm rất nhiều cho thấy bệnh lý này ngày càng phổ biến hơn ở nước ta. Bệnh có nhiều biến chứng nguy hiểm nhưng lại chưa được phát hiện sớm hay có hướng điều trị kịp thời. Cùng tìm hiểu rõ hơn về bệnh hở van tim, nguyên nhân gây bệnh, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị bệnh tốt nhất trong bài viết dưới đây nhé.

Bệnh hở van tim là gì?

Đây là một bệnh lý về tim mạch, nó xảy ra khi các van tim mạch đóng lại không kín, dễ dẫn đến tình trạng dòng máu trào ngược trở lại trong thời kỳ đóng van tim. Do đó, tim mạch phải làm việc nhiều hơn bình thường để bù đắp lại khối lượng máu bị thiếu hụt do tình trạng trào ngược.

Đặc biệt, khi tim làm việc quá tải, là nguyên nhân chính gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như phù tim, rối loạn nhịp tim, suy tim, nhồi máu cơ tim… Bệnh hở van tim hay còn được gọi là suy van là bệnh lý có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi và giới tính nào. Khi mới ở giải đoạn đầu bệnh có ít triệu chứng, chỉ khi bệnh đã trở nặng những triệu chứng mới xuất hiện thường xuyên và rõ rệt.

Bệnh hở van tim bao gồm mấy loại?

Cấu trúc một quả tim bình thường bao gồm 4 van tim, bệnh hở van tim được chia làm 4 loại như sau:

Bệnh van tim động mạch chủ

Máu mang oxy đi từ thất trái đi vào động mạch chủ, rồi mang máu đi nuôi dưỡng cơ thể, nó chịu sự kiểm soát của van động mạch chỉ. Do vậy, đây chính là bộ phận van tim có vai trò quan trọng nhất. Hở van động mạch chỉ tức là một phần lượng máu được bơm vào động mạch chủ sẽ trào ngược sang thất trái trong, thì tâm sẽ làm giảm đi dòng máu đi nuôi cơ thể

Bệnh van động mạch phổi

Van động mạch phổi cho phép dòng máu đi từ tâm thất phải lên động mạch phổi để trao đổi khí oxy. Khi hở van động mạch phổi, một lượng máu đáng nhẽ đi vào động mạch phổi thì lại bị trào ngược lại ra thất phải.

Bệnh van ba lá

Đối với những người bình thường, tâm nhĩ phải đi qua van ba lá, rồi xuống tâm thất phải, sau đó mới được bơm ngược vào động mạch phổi để trao đổi khí oxy. Nếu van ba lá bị hở, một phần của dòng máu sẽ chảy từ thất phải trào ngược lại nhĩ phải.

Bệnh van hai lá

Van hai lá có chức năng kiểm soát dòng máu mang oxy chảy một chiều từ tâm nhĩ trái xuống tâm thất trái. Khi hở van hai lá tức là lượng máu xuống thất trái sẽ bị trào ngược trở lại nhĩ trái.

Dấu hiệu và nguyên nhân gây bệnh?

Dấu hiệu của hở van tim

Bệnh suy van ở giai đoạn đầu vẫn là mức độ nhẹ có thể kiếm soát, những dấu hiệu của bệnh không rõ ràng. Do đó, chỉ khi bệnh khởi phát ở giai đoạn nặng người bệnh mới biết. Do đó, người bệnh cần hết sức chú ý đến những dấu hiệu sau đây:

• Khó thở: Triệu chứng này biểu hiện rõ rệt khi nằm xuống, đây là biểu hiện đầu tiên của bệnh khi mới bắt đầu. Bạn sẽ cảm thấy khó thở khi hoạt động, nằm thẳng thì tình trạng này càng trở nên rõ ràng.
• Mệt mỏi: Giống như nhiều bệnh lý khác, mệt mỏi kéo dài liên tục kể cả khi bạn đang nghỉ ngơi, cơ thể không hoạt động .
• Tim đập nhanh, đánh trống ngực liên hồi, ho khan: Đây là triệu chứng thường gặp khi bị hở van 2 lá và van 3 lá.
• Chóng mặt, hoa mắt: Triệu chứng này rất dễ nhầm là cơ thể mệt hoặc nhầm với một bệnh lý nào khác
• Sưng chân, mắt cá chân: Triệu chứng này biểu hiện sưng nhẹ khi mới bắt đầu và có thể tự hết. Nhưng khi bệnh trở nặng triệu chứng này sẽ sưng to và khó khỏi.

Nguyên nhân gây ra hở van tim

Bệnh này đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau như:

• Di truyền: Đây là nguyên nhân thường gặp khi mắc những bệnh về tim mạch, và bệnh lý này cũng không ngoại lệ
• Do tuổi tác: Khi tuổi ngày một cao, hình dạng và sự linh hoạt của van tim cũng như nhiều bộ phận khác trên cơ thể đang thay đổi. Lúc này, các nắp van tim sẽ không thể đóng kín được bởi do sự xâm nhập của canxi, chất lỏng khác đang lắng đọng lại ở van tim.
• Mắc những bệnh lý khác như: xơ vữa động mạch, tiểu đường… Đây là bệnh lý có thể là tác nhân chính gây nên bệnh hở van tim.
• Các bệnh lý hiếm gặp như: cơ tim giãn nở, viêm nội tâm mạc, phình động mạch chủ, viêm nội tâm mạc.

Khi nào cần điều trị? Khi nào dùng thuốc? Khi nào cần phẫu thuật hở van tim?

Bệnh này gây ra nhiều ảnh hưởng đến công việc, sức khỏe, cuộc sống hàng ngày, nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng đến tính mạng của người bệnh.

Phương pháp điều trị hở van tim tốt, hiệu quả nhanh

Khi bị bệnh này ở giai đoạn nhẹ có thể không cần điều trị đến thuốc, bác sỹ sẽ tư vấn điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt hàng ngày đúng giờ giấc để sống chung với bệnh trong hòa bình.Còn đối với những bệnh nhân đã ở giai đoạn nặng, bác sỹ sẽ chỉ định sử dụng thuốc, hoặc phẫu thuật để có thể giúp người bệnh hồi phục sức khỏe nhanh chóng, và giảm nguy cơ đột tử.

Sử dụng thuốc điều trị bệnh

Đối với trường hợp mắc hở van tìm kèm triệu chứng như hồi hộp, khó thở, mệt mỏi, đau tức ngực… bạn sẽ được sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc chỉ giúp thuyên giảm những triệu chứng đang gặp phải và ngăn chặn sự phát triển của bệnh. Dưới đây là một số thuốc dùng cho người bệnh hở van tim như:

• Thuốc chen beta: Thuốc này giúp thư giãn mạch máu, làm giảm huyết áp, giảm nhịp tim và giảm sự gánh nặng đến van tim
• Thuốc chen kênh canxi: Nó giúp giảm huyết áp, giảm nhu cầu oxy của cơ tim, bơm máu lên van tim hiệu quả hơn
• Thuốc ức chế men chuyền: Loại thuốc này giúp giãn mạch máu, giảm huyết áp, giảm áp lực lên tim mạch
• Thuốc lợi tiểu: Giảm huyết áp, giảm phù nề
• Thuốc chống đông máu: Khi van tim bị hở máu sẽ tự ứ đọng lại tại buồng tim và làm tăng nguy cơ hình thành nên những cục máu đông. Điều này gây ra tình trạng nhồi máu cơ tim, đột tử. Chính vì vậy, bạn có thể sử dụng những loại thuốc chống đông máu để giúp giảm thiểu tối đa những rủi ro này.
• Thuốc chống loạn nhịp tim: Thuốc này giúp bạn kiểm soát tốt nhịp tim trong trường hợp tim đập nhanh, rối loạn nhịp tim.

Khi nào cần phẫu thuật?

Với những trường hợp bệnh đang ở mức độ nặng từ ¾ trở lên, chức năng tim suy yếu nghiêm trọng khiến cho người bệnh cảm thấy khó thở, mệt mỏi thường xuyên ngay cả khi cơ thể không hoạt động. Hay sử dụng thuốc nhưng không đáp ứng thuốc thì cần can thiệp ngoại khoa, phẫu thuật để sửa chữa hoặc thay thế một van tim mới.

Các phẫu thuật được áp dụng thường xuyên để điều trị bệnh hở van tim như sau:

• Sửa chữa van tim: Biện pháp này được áp dụng trong những trường hợp van tim bị tổn thương nhiều, nhưng vẫn có thể tận dụng sử dụng được. Sử dụng biện pháp này, van tim sẽ được phục hồi lại chức năng nhiều nhất, ít gặp phải nguy cơ bị viêm nội tâm mạc nhiễm trùng van tim.

• Thay van tim: Nếu van tim cũ bị tổn thương quá nặng, không thể sửa chữa được nữa thì cần được thay thế bằng một van tim nhân tạo là van cơ học, van sinh học, hoặc van tự thân.

Hạn chế việc bệnh tiến triển nặng thêm như thế nào?

Ngoài những cách điều trị bệnh bằng thuốc và phẫu thuật, thì người bệnh cần có chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tập thể dục thể thao đều đặn để bệnh nhanh chóng hồi phục, giúp nâng cao sức khỏe, giảm triệu chứng bệnh, và giúp trì hoãn thời gian bệnh tiến triển nặng hơn.

Cách trì hoãn bệnh hở van tim tiến triển như sau:

Chế độ ăn uống hợp lý

Đối với bệnh lý này, chế độ ăn uống hợp lý sẽ đóng góp phần lớn để giảm nhẹ triệu chứng bệnh, ngăn chặn bệnh tiến triển mạnh mẽ hơn như:

• Không ăn nhiều muối, hạn chế tối đa những thực phẩm có chứa hàm lượng muối nhiều như dưa muối, cà muối…
• Ăn nhiều loại rau xanh, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt….
• Thay vì việc ăn những thịt đỏ, thịt tái bạn nên chọn ăn nhiều cá, đặc biệt là cá hồi chứa omega 3 cao.
• Ăn thịt gà, nhưng cần ăn phần ức gà, phần thịt trắng nhiều và bỏ phần da, sẽ chứa ít cholesterol.
• Hạn chế việc sử dụng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích, cà phê…
• Duy trì cân nặng ổn định, theo dõi thường xuyên.

Thực hiện các bài tập massage thường xuyên

Bạn nên thường xuyên giữ trạng thái thư giãn, tinh thần thoải mái và kết hợp các bài tập massage hàng ngày. Đây là phương pháp đơn giản, hiệu quả, cải thiện các bệnh lý liên quan tới tim mạch và hô hấp. Hơn nữa cách điều trị này đơn giản, dễ thực hiện, bạn có thể làm ngay tại nhà, nơi làm việc,… rất phù hợp với những người bận rộn.

Bên cạnh việc tự massage, bạn có thể sử thêm các thiết bị xoa bóp, mát xa hỗ trợ như: máy massage cầm tay hoặc đệm massage. Nhờ việc lập trình các chế độ và bài tập massage có sẵn, cho phép cơ thể cảm nhận toàn diện các cảm giác: vỗ, đấm, xoa bóp, bấm huyệt,…. đem lại sự thư thái cho toàn bộ cơ thể, tăng cường quá trình tuần hoàn máu, tăng sức đề kháng cho cơ thể, giúp hỗ trợ cải thiện và ngăn ngừa bệnh lý về tim tiến triển nặng hơn.

Tập thể dục đều đặn mỗi ngày

Đối với những người bệnh này phải hoạt động nhiều hơn nên cơ thể dễ bị mệt mỏi. Do vậy, người bệnh thường lười tập thể dục. Thay vì tập thể dục nhiều và mạnh người bệnh có thể tập những bài tập nhẹ nhàng, thời gian ít hơn người bệnh thường sẽ giúp lượng máu lưu thông tốt hơn, giảm áp lực lên van tim.

Mỗi ngày nên tập khoảng 20 phút, tập những bài tập thật đơn giản như đi bộ, bơi lội, đạp xe… tránh tập những bài tập vận động mạnh quá sức. Tập thể dục trong trạng thái thoải mái, không nên tập thể dục với mục đích hơn thua, để tinh thần thư giãn, thoải mái nhất có thể. Trong khi đang tập thể dục nếu như cảm thấy triệu chứng khó thở, đau tức ngực cần phải nghỉ ngơi đều độ ngay và giảm dần cường độ luyện tập trong những ngày sau. Để khi cơ thể thật khỏe mạnh thì tập thể dục sẽ tốt hơn.

Bệnh hở van tim là bệnh lý khó có thể chữa khỏi được, nhưng người bệnh có thể áp dụng những cách điều trị ở trên để giảm thiểu tối đa những biến chứng nguy hiểm, ngăn chặn tình trạng tiến triển bệnh. Bên cạnh đó người bệnh càng đi kiểm tra định kỳ đều đặn, để phát hiện sớm bệnh, theo dõi tình trạng bệnh và có những biện pháp phòng thủ tốt nhất.

Hy vọng với những kiến thức mà Gia Dụng Việt chia sẻ ở trên, bạn đọc đã hiểu hơn về bệnh này , có phương hướng điều trị bệnh tốt nhất. Đây không phải là bệnh lý hiếm gặp, do vậy người bệnh cần giữ tinh thần thoải mái, không lên qúa lo lắng để bệnh nhanh chóng khỏi.

Câu hỏi thường gặp (3)