Khớp gối kêu lục cục khi vận động do nguyên nhân nào?

Bạn thường xuyên nghe thấy khớp gối kêu lục cục mỗi khi đi bộ, leo cầu thang, co duỗi chân… mà không biết lý do tại sao? Những thông tin trong bài viết này của GDV Sport sẽ giúp bạn xác định rõ nguyên nhân khớp đầu gối phát ra âm thanh bất thường, từ đó tìm ra giải pháp khắc phục phòng tránh bệnh lý về khớp gối.

Nguyên nhân khớp gối kêu lục cục

Khớp gối là một trong những khớp có tần suất vận động nhiều nhất trên cơ thể nên dễ bị tổn thương và đau nhức khi tham gia các hoạt động thường ngày.

Khớp gối kêu lục cục xuất hiện nhiều nhất ở người cao tuổi do ổ khớp giảm tiết dịch, dẫn đến khô và phát ra âm thanh mỗi khi vận động. Tình trạng này ngày càng có xu hướng trẻ hóa do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Nguyên nhân khớp gối kêu lục cục và đau là bệnh gì

Khớp gối được cấu tạo từ xương bánh chè, xương lồi cầu đùi, mâm chày, sụn bọc, dây chằng và gân cơ. Tình trạng đau nhức và khớp gối kêu lục cục có thể xảy ra do một trong những bộ phận này bị hư hại, dẫn đến tình trạng ổ khớp bị lỏng lẻo và tạo ra âm thanh lạ mỗi khi chuyển động.

Vì thế khớp gối kêu và đau có thể là do những bệnh lý điển hình như:

• Thoái hóa khớp gối: đây là bệnh lý phổ biến ở người trung niên và cao tuổi do tình trạng lão hóa khiến sụn khớp bị hư hại, bào mòn, làm cứng khớp, đau và phát ra âm thanh lạ khi chuyển động.
• Gai khớp gối: Đây là một biến chứng thường gặp của thoái hóa khớp gối. Ở những vị trí sụn bị bào mòn sẽ có xu hướng tích tụ canxi nhằm lấp chỗ trống của các mô sụn hư hại. Tình trạng này kéo dài vô tình tạo ra gai xương nhô lên, làm viêm, đau nhức, tiếng kêu lục cục cản trở đến khả năng di chuyển.
• Viêm khớp dạng thấp: Viêm khớp dạng thấp là bệnh xương khớp tự miễn do hệ miễn dịch tự tạo kháng thể ảnh hưởng đến mô sụn. Ở giai đoạn bùng phát mạnh, bệnh có thể gây sưng viêm, cứng khớp, đau nhức, ổ khớp lỏng lẻo và phát ra âm thanh bất thường. Người mắc bệnh này bị ảnh hưởng cả hai bên khớp đối xứng và xảy ra cùng lúc.
• Loãng xương: Tình trạng giảm mật độ xương khiến cho xương xốp, giòn, suy yếu và dễ gãy dù xảy ra những va chạm không nghiêm trọng. Bệnh lý này diễn ra âm ỉ, rất khó nhận biết nhưng đa số trường hợp khớp sẽ phát ra âm thanh lục cục khi di chuyển, co duỗi chân. 
• Những bệnh lý khác: Khớp gối bị đau nhức và kêu còn có thể là biểu hiện của bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn, bệnh gout, viêm bao hoạt dịch khớp gối,…

Khớp gối kêu do nguyên nhân sinh lý

Ngoài những bệnh lý kể trên, tình trạng khớp gối kêu lục cục còn có thể xảy ra do những nguyên nhân sinh lý như:

• Do  lão hóa: Sự lão hóa tự nhiên của cơ thể làm chức năng khớp suy giảm, dẫn tới tình trạng  dịch nhầy ít cũng như khớp hoạt động kém. Người bệnh sẽ bị đau nhức và phát ra tiếng lục cục khi thực hiện các hoạt động thông thường. Nếu như không chăm sóc sức khỏe sụn khớp thì quá trình lão hóa diễn ra càng nhanh chóng hơn, thậm chí gây bệnh xương khớp mãn tính. 
• Thay đổi hormone đột ngột: Hormone không chỉ tác động tới chức năng sinh lý mà còn ảnh hưởng đến thể trạng và sức khỏe xương khớp. Khi nồng độ hormone đột ngột thay đổi sẽ làm hiệu quả hấp thu canxi, xương không được cung cấp đủ dinh dưỡng giảm mật độ và suy yếu dần. Vì thế khớp gối phát ra tiếng kêu lục cục thường gặp ở phụ nữ đang mang thai, sau sinh và độ tuổi tiền mãn kinh. 
• Mang thai: Trong thời gian mang thai, cân nặng của các mẹ thường có xu thế tăng lên đột ngột. Sức ép từ trọng lượng cơ thể và sự giãn nở của tử cung chính là nguyên do khiến khớp gối thường xuyên đau nhức, sưng viêm và dễ phát ra âm thanh khi di chuyển.
• Ít vận động: Cuộc sống bận rộn khiến nhiều người ít tham gia hoạt động thể chất. Ít vận động sẽ làm ổ khớp giảm hoạt động tiết chất nhầy, khô khớp, phát ra âm thanh lúc di chuyển, đau nhức và tăng nguy cơ mắc các bệnh về xương khớp.
• Bê vác vật nặng: Bê vật nặng thường xuyên, lặp đi lặp lại trong thời gian dài làm tăng sức ép lên khớp gối. Các mô sụn bị bào mòn,hư tổn, đẩy nhanh quá trình thoái hóa và phát sinh các bệnh mãn tính như thoái hóa khớp, viêm khớp,…
• Các nguyên nhân sinh khác: hiện tượng đau nhức khớp gối, kêu lục cục còn xảy ra do chấn thương, ngồi nhiều, tổn thương dây thần kinh, thừa cân, béo phì,… 

Tiếng kêu lục cục ở khớp gối có nguy hiểm không?

Căn cứ vào những nguyên nhân dẫn đến khớp gối kêu lục cục thì những bệnh lý về xương khớp như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, viêm khớp nhiễm khuẩn, gout,…sẽ dẫn đến biến chứng khôn lường như lỏng khớp, sưng khớp, suy giảm khả năng vận động nếu không được chữa trị đúng cách.

Việc khớp gối mất khả năng cử động bình thường sẽ ảnh hưởng đến người bệnh từ những việc nhỏ nhất như đi lại, sinh hoạt cá nhân đến hoạt động vui chơi, tập thể dục. Điều này tác động đến cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần người bệnh.

Khi nào tiếng kêu lục cục ở khớp gối trở nên nguy hiểm

Thông thường, tình trạng khớp có tiếng kêu lục cục nhưng không đau nhức hoặc gây cản trở di chuyển thì sẽ không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu khớp kêu kèm theo đau nhức, sưng, khó di chuyển thì có thể là biểu hiện của bệnh lý cơ xương khớp nguy hiểm như:

• Thoái hóa khớp viêm khớp dạng thấp, viêm khớp nhiễm trùng, biến dạng khớp,…
• Chấn thương đầu gối nghiêm trọng như rách sụn chêm. 

Cần làm gì, phòng tránh như thế nào khi khớp gối kêu lục cục kéo dài

Khi thấy tiếng kêu lục cục ở khớp kèm theo các dấu hiệu bất thường khác như đau, sưng nóng, vận động khó khăn thì cần nhanh chóng đến thăm khám tại các cơ sở y tế để chẩn đoán và điều trị.

Cùng với đó, người bệnh có thể thực hiện một số biện pháp giúp phòng ngừa triệu chứng khớp gối kêu lục cục như sau:

• Kiểm soát cân nặng hợp lý: nếu cơ thể bạn đang thừa cân hoặc béo phì thì cần khắc phục bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và tập luyện để sở hữu thân hình thon gọn hơn. Việc này giảm áp lực cho sụn khớp, phòng ngừa lão hóa cũng như hạn chế phát ra âm thanh của khớp mỗi khi di chuyển.
• Tập thể dục đều đặn: Đây là một biện pháp góp phần duy trì độ dẻo dai của khớp, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Không chỉ người bệnh mà những người đang khỏe mạnh cũng nên chọn tham gia một môn thể thao thích hợp như đi bộ, chạy bộ, yoga, bơi lội,… để hệ xương khớp linh hoạt hơn, phòng tránh khô cứng khớp gây âm thanh lạo xạo.
• Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng: Thiếu những chất dinh dưỡng như canxi, vitamin D, vitamin B12, collagen là yếu tố khiến khớp kêu lục cục. Vì thế việc ăn uống đầy đủ dinh dưỡng có thể bảo vệ xương khớp, giảm nguy cơ khô khớp. Những thực phẩm người bệnh nên bổ sung đó là tôm, cá, thịt, trứng, sữa, trái cây, rau xanh, quả hạch, ngũ cốc,…

• Nghỉ ngơi hợp lý: Trong quá trình ngơi nghỉ, thân thể có thể phục hồi tổn thương và tự chữa lành. Do vậy, cần dành thời gian nghỉ ngơi đầy đủ thích để hạn chế việc lao lực quá độ gây các ảnh hưởng hệ xương khớp.
• Tránh di chuyển sai tư thế: Mang vác quá nặng thường xuyên sẽ gây tổn thương cho khớp và phần mềm xung quanh khớp. Vì thế cần tránh những vận động quá sức, sai tư thế hoặc giữ nguyên tư thế trong thời gian dài. Đặc biệt các thói quen xấu như bẻ khớp ngón tay, vặn lưng, vặn cổ cần được loại bỏ vì sẽ gây tổn thương tới khớp trong khoảng thời gian sau này.
• Bổ sung thực phẩm chức năng tốt cho khớp: Rất nhiều loại thực phẩm chức năng bổ sung có lợi cho khớp, bạn có thể sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ và không được lạm dụng chúng.

Khớp gối kêu lục cục mặc dù không ảnh hưởng quá lớn đến sức khỏe nhưng sẽ trở nên trầm trọng hơn nếu không được cải thiện sớm. Hy vọng rằng với những thông tin GDV Sport cung cấp, bạn có thể bước đầu xác định tình trạng của mình và tìm ra những giải pháp khắc phục hiệu quả nhất.