Quả la hán: Loại “quả thần tiên” giúp cải thiện sức khỏe

Quả la hán là một loại dược liệu khá nổi tiếng trong đông y và được biết đến là dược liệu có rất nhiều lợi cho sức khỏe. Vậy các lợi ích, tác dụng, cách dùng quả la hán là gì? Cùng Gia Dụng Việt tìm hiểu trong bài viết dưới đây!

Quả la hán là quả gì? 

Quả la hán hay còn gọi là la hán quả, giải khổ qua, có tên khoa học là Momordica grosvenori Swingle thuộc họ Bí. Loại quả này có nguồn gốc và là đặc sản của vùng Quế Lâm, Trung Quốc. Đây là một loại cây mọc leo, được trồng lấy quả và chế biến thành các loại nước giải khát. 

Quả la hán có hình trái xoan hoặc tròn với đường kính từ 4 – 6cm. Vỏ quả cứng, bảo phủ bên ngoài là một lớp lông mịn có màu xanh nâu hoặc vàng nhạt. Quả có tính mát, vị ngọt nên thường được dùng để làm nước giải khát. 

Theo kết quả của một số nghiên cứu, trong quả la hán sẽ chứa các thành phần chính như:

• Đường (Fructose, glucose,…) chiếm khoảng 25 – 38%
• Protein chiếm khoảng 8 – 13%
• Axit béo chiếm khoảng 41%
• Chất ngọt
• Hỗn hợp Mogrosid có vị ngọt cao gấp khoảng 300 so với đường mía
• Vitamin C
• Một số khoáng chất vi lượng như: Mn, Zn, Fe, Se, iot

Tác dụng của quả la hán là gì? 

Trong đông y, dược liệu có tác dụng giải độc, thanh nhiệt, lương huyết, tiêu đàm, nhuận tràng, giảm ho. Chủ trị:

• Dị ứng
• Ho gà, ho có đờm
• Nóng trong người
• Táo bón
• Lao phổi
• Viêm khí phế quản, viêm họng
• Đại tiểu bí…

>>> Xem thêm: Kha tử – Vị thuốc quý có công dụng chữa ho, khàn giọng

Còn trong y học hiện đại, quả la hán đã được nghiên cứu và ghi nhận nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe con người như:

• Chống oxy hóa

Trong quả la hán có chứa rất nhiều chất mogrosid, đây là thành phần tạo nên vị ngọt đặc trưng của quả và được chứng minh là có tác dụng chống oxy hóa cực mạnh. Có thể giúp làm chậm tiến trình lão hóa, bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi sự tấn công của các gốc tự do và phòng ngừa nhiều một số bệnh tật. 

• Ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, béo phì

Nhờ có vị ngọt tự nhiên, quả la hán có thể thay thế cho đường khi chế biến một số loại thức uống, đồ ăn. Hơn nữa, với lượng calo khá thấp nên dược liệu rất có lợi cho người bị béo phì, tiểu đường. Đối với người bình thường, sử dụng cũng có thể giảm thiểu được nguy cơ mắc bệnh lý nguy hiểm trên. 

Trong y học cổ truyền Trung Quốc, quả la hán đã được dùng làm thuốc điều trị bệnh tiểu đường từ rất lâu. Bởi nó có khả năng làm giảm hàm lượng đường trong máu, kích thích tuyến tụy sản xuất nhiều insulin hơn, giúp đẩy lùi các triệu chứng của bệnh một cách tự nhiên. 

>>> Xem thêm: Chế độ ăn cho người tiểu đường như thế nào là an toàn?

• Kháng viêm, thanh nhiệt, trị nóng trong và táo bón

Từ lâu, quả la hán đã được người dân dùng nấu nước uống để làm mát cơ thể mỗi khi có biểu hiện nóng trong hoặc táo bón. Ngoài ra, dược liệu còn thể hiện rõ đặc tính kháng khuẩn, giúp chống lại tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể, giảm sưng đau ở khu vực tổn thương. 

• Giảm các triệu chứng khi bị dị ứng

Quả la hán có chứa một số chất với khả năng kháng histamin. Nhờ vậy, khi sử dụng loại quả này có thể giúp bạn chống lại viêm dị ứng và làm nhẹ các triệu chứng dị ứng. 

• Ngăn ngừa các bệnh lý về hô hấp và tim mạch

Thường xuyên uống nước từ quả la hán có thể giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh lý về đường hô hấp như viêm phế quản, viêm thanh quản, ho gà, ho, bệnh viêm amidan… Ngoài ra, dược liệu còn có thể cải thiện đáng kể các triệu chứng của người bị cao huyết áp, xơ cứng động mạch.

• Cung cấp năng lượng cho cơ thể

Nghiên cứu đã chứng minh quả la hán có thể cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể, giúp giảm cảm giác mệt mỏi sau khi tập thể dục hoặc lao động nặng nhọc. 

• Kích thích tiêu hóa, giải độc, làm mát máu

Vì là dược liệu có tính hàn nên la hán sẽ giúp làm mát máu, hỗ trợ giải độc, làm sạch đường ruột. Đồng thời, dược liệu còn có tác dụng nhuận tràng, kích thích hệ tiêu hóa, giúp bạn ăn uống ngon miệng hơn. 

• Phòng chống nhiễm trùng

Tác dụng kháng khuẩn của quả la hán có thể thay thế thuốc kháng sinh đối với các trường hợp bị nhiễm trùng không quá nghiêm trọng. Một số nghiên đã được tiến hành trên bệnh nhân bị sâu răng và nha chu, các chuyên gia đã nhận thấy la hán có khả năng ức chế vi khuẩn một cách đáng kinh ngạc. Ngoài ra, dược liệu này còn có tác dụng ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị nhiễm trùng do nấm candida. 

• Ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư 

Chất chống oxy hóa trong quả la hán có khả năng ức chế sự tăng sinh của khối u, ngăn chặn không cho tế bào ung thư lan rộng hơn. Các bác sĩ cũng khuyến cáo người bệnh ung thư cần ăn kiêng đường, nhưng chất ngọt có trong loại quả này lại là đường tự nhiên nên hoàn toàn không ảnh hưởng đến người bệnh giống như các loại đường nhân tạo.

Bài thuốc sử dụng quả la hán

Bài thuốc điều trị viêm phế quản, viêm khí quản, cảm mạo, ho nhiều đờm: Chuẩn bị 1 quả la hán, 10g hạnh nhân, đem đi đập nhỏ rồi cho vào ấm sắc cùng với hạnh nhân và 1 lít nước. Chia đều thành 3 – 4 phần dùng uống hết trong ngày. 

Bài thuốc trị ho gà, dị ứng: Đập vụn 1 quả hán và 1 quả mứt hồng, sắc cùng 500mk nước đến khi còn một nửa, chia làm 2 lần uống hết trong ngày.

Bài thuốc trị viêm họng, mất tiếng, khàn tiếng, nóng trong, táo bón: Đập nhỏ 1 quả la hán, cho vào ấm rồi chế thêm nước sôi, hãm như pha trà hoặc nấu nước uống ngày 2 lần. 

Bài thuốc cải thiện các triệu chứng bệnh lao: Dùng 50g quả la hán và 1 lạng thịt lợn bằm. Thái nhỏ la hán, thịt bằm xào chín rồi cho một tô nước vào nấu kỹ làm canh. Nêm nếm gia vị cho vừa, ăn kèm với cơm nóng. 

Bài thuốc trị bệnh lao phổi, viêm họng: Lấy 1 quả la hán, 10g xuyên bối mẫu, đường mật. Đem la hán đi đạp vụn, cho vào ấm cùng xuyên bối mẫu và một chút đường mật, sắc uống 2 lần trong ngày, mỗi ngày 1 thang. 

Dùng quả la hán thay thế đường trong các trường hợp bị tiểu đường: Dùng 2 – 3 quả la hán đem đi nấu lấy nước đặc. Khi dùng chỉ cần lấy một ít nước thêm vào thức ăn hoặc đồ uống để tạo vị ngọt thay thế cho đường. 

Làm trà từ la hán giúp thanh nhiệt, giải độc và làm đẹp:

Cách 1: Chuẩn bị 2 quả la hán, rửa sạch phần lông nhung bên ngoài. Sau đó tách ra nhiều phần nhỏ, cho vào bình hãm cùng 1.5 lít nước sôi, ủ trong 20 phút. Dùng để uống nóng hoặc cho vào ngăn mát tủ lạnh để uống dần. 

Cách 2: Chuẩn bị 3 quả la hán và 25g hoa cúc. La hán bóp nhỏ rồi đem nấu cùng 1.5 lít nước, đun đến khi sôi thì để lửa nhỏ liu riu trong 30 phút. Cuối cùng bỏ hoa cúc vào nấu thêm 10 phút thì tắt bếp. Dùng uống hết trong ngày, sử dụng thay cho trà. 

>>> Xem thêm: Tìm hiểu về cây kế sữa và tác dụng mà nó đem lại cho sức khỏe

Kiêng kỵ khi dùng quả la hán

Đối với người có thể trạng hàn (hay còn gọi là dương hư, hư hàn) không nên dùng loại quả này. Người có thể trạng hàn sẽ có biểu hiện sau: sợ lạnh, đi ngoài phân lỏng, da tái nhợt, rêu lưỡi trắng, tứ chi lạnh…

Khi dùng chung dược liệu này với các loại thuốc, thực phẩm chức năng hay bất kỳ dược liệu nào cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh hiện tượng tương tác. 

Quả la hán là một loại dược liệu không có tính độc, rất có lợi cho sức khỏe, bạn có thể sử dụng thường xuyên cho gia đình của mình. Đặc biệt là người bệnh tiểu đường, béo phì nên sử dụng la hán thường xuyên để hỗ trợ điều trị. Trong quá trình dùng, người bệnh nên có chế độ ăn kiêng phù hợp với tình trạng bệnh, đồng thời xây dựng nối sống lành mạnh để đạt được hiệu quả tốt nhất.