Tìm hiểu về cây kế sữa và tác dụng mà nó đem lại cho sức khỏe

Cây kế sữa hay còn gọi là cây đức mẹ, cây cúc gai, cây kế thánh, là một loại dược liệu có nhiều tác dụng cho sức khỏe, đặc biệt là có thể hỗ trợ điều trị viêm gan, chưa tăng huyết áp, giảm các cơn đau suyễn và ho… Bài viết điểm qua một số tác dụng nổi bật, cách dùng và lưu ý khi sử dụng cây kế sữa. 

>>> Xem thêm:

Giảo cổ lam có tác dụng gì mà được ví như nhân sâm?

Tìm hiểu chung về cây kế sữa

Cây kế sữa có tên khoa học là Silybum marianum (L) Gaertn, thuộc họ Cúc Asteraceae. Bộ phận thường được dùng là hạt, quả hoặc toàn cây. Bắt nguồn từ Địa Trung Hải, hiện nay kế sữa mọc hoang dại ở rất nhiều nơi trên thế giới như miền Nam và Trung Âu, Bắc Phi, Ấn Độ, Trung Quốc, Trung Đông Bắc và Nam Mỹ. 

Kế sữa là cây thân thảo sống một hoặc hai năm, cao từ 30 – 150cm, sở hữu thân thẳng và  phân nhánh. Cây có lá xanh, bóng láng, thường xuất hiện nhiều đốm trắng dọc theo các gân, mép có răng dạng gai với màu vàng và rất nhọn. Các lá phía trên và giữa ôm lấy thân, các lá ở dưới rất to, có phiến chia thùy và có cuống. 

Cụm hoa đầu đơn độc, rộng từ 3 – 10cm. Các lá bắc ngoài và giữa có một phần hình tam giác màu lục thu lại thành một gai to, ở gốc sẽ có từ 4 – 6 gai nhỏ ngắn hơn, ở mỗi bên. 

Hoa của cây kế sữa có màu tím, hơi giống nhau đều có 5 cánh hóa, 5 nhị và bầu một ô với 2 lá noãn cùng 2 vòi nhĩ phình ở gốc. 

Cây có quả bế hình bầu dục thuôn, dài từ 7 – 8mm với màu đen bóng, có vân vàng nhiều hoặc có thể ít, tùy thuộc vào nguồn sống S.marianum và điều kiện canh tác ra sao. 

Hoa thường ra vào tháng 5 đến tháng 8 của năm thứ hai.

Thành phần hóa học của cây kế sữa

Trong quả có chứa các thành phần như: pentose, glucose, một ít tanin catechic, một ít phyto melanin, một chất màu, một chất đắng, một chất cay, các histamin và tyramine. Ngoài ra, kế sữa còn chứa một nhóm hỗn hợp là flavonolignans gồm silydianin, silychristin, silibinin có tên  chung là silymarin. Nếu được bào chế đúng cách, hạt và trái sẽ thường chứa khoảng 70 – 80% chất flavonolignans.

Tác dụng của cây kế sữa đối với sức khỏe

Hỗ trợ điều trị bệnh về gan

Cây kế sữa có tác dụng giải độc và bảo vệ gan chống lại sự xâm nhập của các vi khuẩn, độc tố có trong gan. Nhờ chất silymarin – một chất có khả năng làm ổn định tế bào gan, kích thích RNA polymerase hoạt động để tổng hợp protein ở tế bào gan. Đồng thời, còn có thể sửa chữa các tế bào bị tổn thương, tăng cường phát triển các tế bào gan mới và hỗ trợ điều trị xơ gan hiệu quả. 

>>> Xem thêm:

Top những thực phẩm tốt cho gan mà bạn nên bổ sung 

Phòng và hỗ trợ điều trị ung thư

Nhờ antoxidant có trong hợp chất silymarin mà cây kế sữa có thể ức chế sự phát triển của khối u di căn. Một số nghiên cứu đã được thực hiện về thành phần hoạt chất của loại cây này với các tế bào ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú và đốt sống cổ. Kết quả đã cho thấy, các tế bào ung thư bị ức chế sản sinh khá hiệu quả. 

Điều trị xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch nguyên nhân là do quá trình oxy hóa LDL cholesterol hình thành các mảng bám vào thành động mạch. Trong khi đó, cây kế sữa có thể giúp điều chỉnh nồng độ cholesterol và làm sạch máu, ngăn ngừa các tổn thương oxy hóa trong thành động mạch. 

Kiểm soát bệnh tiểu đường

Theo Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ khẳng định, chất silymarin trong cây kế sữa có khả năng kiểm soát đường huyết, từ đó giúp ngăn ngừa và kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả. 

>>> Xem thêm:

Bữa sáng cho người tiểu đường nên ăn gì?

Những loại trái cây dành cho người tiểu đường nên ăn 

Có lợi cho làn da

Chất phytochemical trong hợp chất silymarin có tác dụng ức chế tia UV gây ra các phản ứng oxy hóa trên da. Hơn thế, hoạt chất này còn giúp làm giảm các tổn thương da do xạ trị ở người bệnh ung thư.

Đặc biệt, nhờ chứa hoạt chất chống oxy hóa mạnh, cây kế sữa có khả năng trung hòa gốc tự do, giúp ngừa các chứng lão hóa trên da, các vết đồi mồi và nếp nhăn hiệu quả. 

Bài thuốc có sử dụng cây kế sữa

Đối với người bị suy giảm chức năng gan do uống rượu bia, gan yếu, dùng thuốc tây lâu ngày, nhiễm độc, tiếp xúc với hóa chất độc hại thì có thể sử dụng cây kế sữa theo những cách sau:

Cách 1: Sử dụng rễ sống hoặc đã nấu chín, đem đi sắc, lấy nước uống. 

Cách 2: Dùng lá sống hoặc đem sắc lấy nước uống. Lưu ý, trước khi dùng bạn nên cạo sạch gai ở lá và chọn các lá non, khi nấu sẽ có vị hơi ngọt, dễ uống, khi thời tiết nóng và khô, lá thường có vị đắng. 

Cách 3: Lấy thân cây, bóc vỏ ngâm trước rồi sắc với nước để uống. Với cách này thì bạn có thể dùng vào màu xuân, khi cây còn non để đem lại hiệu quả tốt nhất. 

>>> Xem thêm:

Điểm danh 6 Bài thuốc giải độc gan từ cây thuốc nam

Một số điều cần lưu ý trước khi sử dụng cây kế sữa

Bạn phải luôn nhớ rằng không được tự ý sử dụng mà nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc thầy thuốc có chuyên môn về y học cổ truyền. Việc này sẽ tránh được những rủi ro có thể xảy ra trong quá trình sử dụng và giúp bạn có được hiệu quả điều trị bệnh nhất. Đặc biệt với người đang dùng các loại thuốc điều trị bệnh, dị ứng với thành phần có trong kế sữa, có bệnh lý hoặc rối loạn khác, trẻ em, phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú. Nếu dùng có thể xuất hiện một số phản ứng phụ như đau dạ dày, phát ban, tiêu chảy, buồn nôn, ói mửa. 

Bài viết này đã cung cấp cho bạn một số thông tin có liên quan đến cây kế sữa. Các thông tin mà chúng tôi cung cấp trên chỉ mang tính chất tham khảo và không thể thay thế cho lời khuyên, tư vấn của bác sĩ và thầy thuốc.