Cách nhận biết và xử lý khi bị say nắng, say nóng

Say nắng, say nóng là hiện tượng thường gặp trong mùa hè. Không chỉ khiến người bị mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, nhức đầu… mà còn có thể gây đột quỵ, nếu không được xử lý kịp thời còn có thể để lại các di chứng thần kinh không hồi phục và thậm chí là tử vong. 

>>> Xem thêm: Cháy nắng và cách khắc phục cho chị em giữa mùa hè nóng như đổ lửa

Say nắng là gì?

Say nắng là tình trạng cơ thể tăng nhiệt độ cao, trên 40 độ C và đi kèm với mất nước. Hệ quả là hệ thống điều hòa nhiệt của cơ thể bị mất kiểm soát, gây nên những rối loạn hệ hô hấp, tuần hoàn, thần kinh,… Nguyên nhân chính là do sự tác động của nắng nóng hay các hoạt động thể lực quá mức. Say nắng thường đi kèm với say nóng. 

Say nóng là gì?

Say nóng là tình trạng cơ thể tăng nhiệt độ do sự ảnh hưởng từ nhiệt độ môi trường xung quanh ở mức cao hoặc do các hoạt động thể lực quá mức. Tình trạng này sẽ gây nên các biến chứng liên quan đến hệ thần kinh trung ương khiến bộ phận này bị rối loạn và mất kiểm soát. Say nóng cũng có thể phát triển thành say nắng. 

Nguyên nhân gây sang nắng, say nóng

Khi hoạt động ở ngoài trời quá lâu, các tia nắng sẽ trực tiếp chiếu vào phần gáy và cổ. Dưới sự ảnh hưởng của ánh nắng gay gắt trong thời gian dài, hệ thống điều hòa thân nhiệt sẽ bị rối loạn cùng với tình trạng mất nước cấp, sẽ khiến nhiệt cơ thể lên tới 15 độ.

Ngoài ra, chỉ số nhiệt cũng có mối liên quan đến sự sốc nhiệt. Độ ẩm từ 60% trở lên sẽ làm cản trở mồ hôi bay hơi và khả năng cơ thể tự làm mát. 

Bên cạnh đó, nguyên nhân gây say nắng, say nóng cũng do: 

• Khả năng điều nhiệt, thích nghi kém với nắng nóng, đặc biệt là ở trẻ em và người già. 
• Làm việc hoặc tập luyện quá lâu trong môi trường nắng nóng.
• Không uống đủ nước khi ở trong môi trường quá nóng.
• Mặc trang phục dễ hấp thu nhiệt, không thấm nước, quá dày…
• …..

Triệu chứng khi bị say nắng, say nóng 

Tình trạng say nắng, say nóng đều có một triệu chứng chung là thân nhiệt tăng cao. Khi thân nhiệt tăng cao sẽ làm cho quá trình thải mồ hôi gia tăng, làm mất nước, gây hậu quả là giảm khối lượng tuần hoàn nếu không được bù nước kịp thời. Thâm chí, nghiêm trọng hơn có thể dẫn tới trụy tim, chất điện giải bị rối loạn nặng, gây mất mạng.

Ngoài ra, khi nhiệt độ cơ thể tăng cao còn có thể khiến cho chức năng của nhiều cơ quan như hô hấp, thần kinh, tim mạch… bị rối loạn.

Các triệu chứng khi bị trúng nắng có thể dựa trên thời gian và mức độ thân nhiệt tăng. Ban đầu sẽ là các triệu chứng nhẹ như tăng nhịp thở, nhịp tim, trống ngực hồi hộp rồi dẫn tới trạng thái hoa mắt, tay chân rã rời, mệt mỏi, nhức đầu, khó thở tăng dần, chuột rút… Cuối cùng là khiến người bị rơi vào hôn mê, ngất, tim mạch trụy và thậm chí là tử vong. 

Cách xử lý khi bị say nắng, say nóng

Khi bị say nắng, say nóng, cần thực hiện nhanh các phương pháp sơ cứu trước khi có nhân viên y tê tới hỗ trợ:

• Giảm thân nhiệt cho người bị say nắng bằng cách đưa người bệnh vào chỗ thoáng gió, mát mẻ ngay lập tức. Sau đó, cho người bệnh uống nước pha muối hoặc nước điện giải, bỏ bớt quần áo không cần thiết, dùng khăn lạnh hoặc nước đá chườm tại các vị trí động mạch lớn ở gần ngoài da như bẹn, cổ, nách. 
• Nếu người bệnh ngất xỉu không thể uống nước hoặc có biểu hiện sốt cao, nôn cùng các biểu hiện như đau ngực, đau bụng, khó thở thì phải chuyển đến cơ sở y tế nhanh nhất có thể. Trong quá trình di chuyển hãy luôn chườm nước mát cho người bệnh. 

Tại cơ sở ý tế, người bệnh sẽ được truyền điện giải, bù nước và các phương pháp hỗ trợ khác. Với trường hợp bị sốt cao khi say nắng có thể hạ sốt bằng cách uống thuốc paracetamol hoặc thuốc chống co giật nếu có hiện tượng co giật. Còn với trường hợp bị hôn mê thì cần phải tiến hành đặt ống nội khí quản. 

Và một điều quan trọng không kém giúp bạn phòng tránh được tình trạng say nắng, say nóng đó chính là hạn chế làm việc dưới ánh nắng mặt trời hoặc môi trường nóng bức quá lâu, không vận động thể lực quá sức. Nếu lao động nặng dưới trời nóng cần bổ sung đủ nước cho cơ thể. Luôn chuẩn bị cho bản thân các dụng cụ chống nắng khi làm việc hay vận động ngoài trời như mũ, kính, nón,…

Tính trạng say nắng, say nóng có thể không gây nguy hiểm đến sức khỏe của người bệnh, nhưng nếu không có biện pháp xử lý kịp thời sẽ dẫn tới hậu quả khôn lường. Vậy nên, hy vọng những chia sẻ trên bạn đọc sẽ có thêm nhiều kiến thức về tình trạng say nắng, say nóng cũng như cách điều trị và phòng tránh hiệu quả nhé!