Cây thanh hao hoa vàng – Dược liệu có nhiều tác dụng quý

Cây thanh hao hoa vàng là loại dược liệu được dùng để trị sốt rét, chảy máu cam, mụn nhọt, sưng đau răng,… Hiện nay, loại cây này được trồng phổ biến ở nhiều địa phương. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ cho bạn cụ thể hơn về tác dụng cũng như cách dùng loại cây này.

>>> Xem thêm: Cây bách bộ và những tác dụng chữa bệnh tuyệt vời

Tổng quan về cây thanh hao hoa vàng 

Đặc điểm

Cây thanh hao hoa vàng là loài cây sống lâu năm ở vùng đồi núi, ven song, ven suối, thường mọc hoang thành từng đám. Cây có chiều cao từ 1.5 – 2m.

Lá xẻ lông chim 2 lần, thành phiến hẹp, bề mặt lá có phủ lông mềm. Hoa mọc thành cụm, mỗi cụm gồm 6 hoa, hoa lưỡng tính ở giữa, xung quanh là hoa cái, có màu vàng và múi khá thơm. Quả bế hình trứng, dài khoảng 1mm, mặt vỏ quả có tuyến chứa tinh dầu. 

Cây thanh hao hoa vàng xuất hiện khá nhiều nơi trên thế giới, mọc rải rác ở vùng ôn đới ấm, cận nhiệt đới nhiệt đới bán cầu,… Tại Việt Nam, thanh hao hoa vàng mọc hoang ở các tỉnh miền Bắc như Cao Bằng, Bắc Giang, Phú Thọ, Lạng Sơn,….

>>> Xem thêm: Cây xuyến chi – Loài cỏ dại với nhiều tác dụng tuyệt vời 

Bộ phận thường dùng 

Người ta thường sử dụng lá cây thanh hao hoa vàng để làm dược liệu. Thường là lá đã ngả vàng hái trước bởi lúc này lá có hàm lượng artemisinin cao hơn so với lá còn tươi hoặc khi hoa đã bung nở. Lá sẽ được đem về rửa sạch, dùng tươi, sấy hoặc phơi khô. Ngoài ra, ngọn non và lá còn được thu hái để nấu canh ăn như rau trong bữa cơm. 

Thành phần hóa học 

Theo nghiên cứu, trong cây thanh hao hoa vàng có chứa một số thành phần nổi trội như:

• Tinh dầu
• Chất đắt
• Artemisinin
• Các ancaloit

Một số tác dụng dược lý của cây thanh hao hoa vàng 

Giúp kháng viêm, làm lành vết thương

Cây thanh hao hoa vàng được nghiên cứu ứng dụng trong việc chữa lành vết thương. Được sử dụng lần đầu trong chế phẩm băng vết thương dạng sợi nano. Chúng không gây độc tế bào, sự tăng sinh và gắn kết tốt của các tế bào nguyên bào sợi có hạt và đặc tính kháng khuẩn kháng dược S.aureus. Vì vậy, thanh hao hoa vàng còn được dùng trong việc hỗ trợ điều trị viêm khớp. 

Ngoài ra, tinh dầu của thanh hao hoa vàng cũng có tác dụng làm hóa đờm, hạ cơn hen và giảm ho. Có tác dụng lợi mật trên chuột trắng thực nghiệm. Có khả năng điều tiết và tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. 

Có chứa hoạt tính chống ung thư 

Thảo mộc cổ xưa đến thuốc hiện đại, Artemisia annua và artemisinin được dùng để điều trị ung thư. Phản ứng tế bào ARS và các dẫn xuất của nó đối với tế bào ung thư: hư hỏng, sửa chữa DNA, phản ứng stress oxy hóa bởi các loại oxy phản ứng và oxit nitric. Nhờ đó, thanh hao có thể hỗ trợ điều trị ung thư ruột kết, bệnh bạch cầu, ung thư mô tế bào thận, ung thư phổi không tế bào nhỏ, ung thư vú, u gan và ung thư tuyến tiền liệt. 

Khả năng chống ký sinh trùng sốt rét

Trong cây thanh hao hoa vàng có chứa hoạt chất artemisinin với khả năng diệt ký sinh trùng sốt rét trong hồng cầu. Tuy nhiên, với thể ngoài hồng cầu thuốc không có công dụng nên bệnh dễ tái phát. Ngoài ra, cao nước của thanh hao hoa vàng chống được muỗi khi bôi ngoài da. Hơn thế, chúng còn có thể ức chế nấm ngoài da, hạ nhiệt và hạ áp. 

Bài thuốc chữa bệnh từ cây thanh hao hoa vàng 

Chữa cảm sốt, cảm cúm mùa hè: Dùng 10g thanh hao giã nhỏ, chế vào đó một chén nước nóng, trộn đều, gạn nước cốt để uống, đắp cho ra mồ hôi. Nếu có rét thì thêm vào 3 lát gừng mỏng, giã cùng với thanh hao rồi gạn lấy nước cốt uống. 

Chữa đổ mồ hôi trộm, ăn lâu tiêu: 30g thanh hao khô, sắc lấy nước, uống làm 2 lần trong ngày. Mỗi ngày dùng 1 thanh, thực hiện liên tục trong 10 ngày.

Trị bệnh chảy máu cam: Dùng thanh hao dưới dạng tươi, đem rửa sạch rồi ngâm với nước muối. Sau đó cho dược liệu vào cối giã nát, vắt lấy 1 chén nước cốt, chia làm 3 lần uống hết trong ngày. Kết hợp lấy một ít bã thuốc nhét vào bên lỗ mũi bị chảy máu. 

Trị bệnh cảm nắng: Bạn chuẩn bị: thanh hao, hạn liên tử, bạch biển đậu, bạch linh mỗi vị 10g, quốc lão, thông thảo mỗi vị 6g, 12g lưu thạch và 50g dưa hấu tươi. Đem tất cả đi sắc thuốc cùng với 500ml nước còn 350ml rồi chia thành 3 phần uống hết trong ngày. Mỗi ngày dùng lấy một thang và dùng đều đặn trong 3 – 5 ngày.

Chữa ong đốt: Dùng thanh hao, nhai rồi đắp lên vết cắn.

Chữa sưng đau răng: Hái 1 nắm thanh hao hoa vàng, sắc lấy nước ngậm trong miệng nhiều lần trong ngày. Mỗi lần ngậm trong 10 phút rồi nhổ ra.

Chữa đau nhức trong xương, nóng sốt nhẹ: Chuẩn bị 8g long đờm, 8g sài hồi, 8g quốc lão, thanh hao, hoàng kỳ, mai ba ba, sơn chi tử, bạch truật, sinh tàng bì, tri mẫu, khởi tử mỗi loại 12g. Tất cả đem đi sắc để uống, mỗi ngày dùng 1 thang. 

Chữa mệt mỏi trong người, chán ăn, ăn không được nhiều: Dùng lá thanh hao hoa vàng cho vào nồi nấu với nước. Một phần lá thì đun với 3 phần nước đên khi nước sôi, vặn lửa nhỏ lại nấu cho cô đặc thành cao. Vo viên hoàn to cỡ hạt ngô, bảo quản trong lọ để dùng dần. Mỗi ngày lấy 10 – 20 viên uống cùng với rượu nóng. Nên dùng thuốc trước khi đi ngủ hoặc uống lúc bụng đang đói để đạt được hiệu quả tốt nhất bạn nhé.

Lưu ý: Với những người có tỳ vị hư hàn nếu có ý định sử dụng vị thuốc thanh hao hòa vàng thì nên thận trọng sử dụng, tốt nhất là hỏi ý kiến thầy thuốc.

Cây thanh hao hoa vàng là vị thuốc có tác dụng chữa cảm sốt, kháng viêm,… Ngoài ra, cây còn có tiềm năng trong việc hỗ trợ điều trị ung thư. Tuy nhiên, trước khi sử dụng loại cây này để chữa bệnh, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia trong lĩnh vực y học cổ truyền. Hy vọng với những chia sẻ dưới đây sẽ đem lại nhiều thông tin bổ ích cho bạn đọc.