Thực phẩm chức năng là gì? Hiểu để dùng đúng

Thực phẩm chức năng đang ngày càng phổ và được nhiều người sử dụng để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe. Tuy có nhiều loại khác nhau nhưng chúng vẫn có mục đích chính là bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể và hỗ trợ làm giảm các nguy cơ gây nên bệnh. Để hiểu cụ thể hơn về thực phẩm chức năng là gì mời bạn cùng Gia Dụng Việt tìm hiểu bài viết dưới đây!

Thực phẩm chức năng là gì?

Khái niệm thực phẩm chức năng là gì sẽ thay đổi tùy theo từng vùng quốc gia khác nhau. Ở Việt Nam, thực phẩm chức năng được Viện Dinh dưỡng định nghĩa là thực phẩm có chứa các hoạt tính sinh học cần thiết cho sức khỏe như: thực phẩm chế biến được cải tiến từ các loại thảo dược, thực phẩm truyền thống, các thành phần dinh dưỡng hoặc không chứa dinh dưỡng nhưng vẫn có vai trò quan trọng đối với sức khỏe con người.

Hiểu cụ thể hơn, thực phẩm chức năng là các loại thực phẩm bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày để cải thiện sức khỏe và vẻ đẹp từ bên trọng. Đồng thời, nó còn có thể làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe do thiếu chất như viêm khớp, loãng xương, các bệnh về da liễu, trí não,…  Hiện nay, thực phẩm chức năng có chứa chiết xuất từ thảo đang được sử dụng nhiều trong việc hỗ trợ điều trị một số bệnh mạn tính. 

Dạng bổ sung của thực phẩm chức năng là gì? Theo chuyên gia, thực phẩm chức năng có thể bổ sung thông qua các dạng như: viên nén, viên kẹo dẻo, viêm nang, viên nén sủi bọt, dạng bột, nước (chất lỏng), cốm. Trong đó, có 4 dạng bào chế được sử dụng phổ biến nhất là viên nang, viên nén, chất lỏng và bột. 

Thành phần có trong thực phẩm chức năng là gì? Thông thường, trong thực phẩm chức năng sẽ chứa các loại vitamin, khoáng chất thiết yếu, chất xơ, thảo mộc, thực vật, enzyme và axit amin. 

Thực phẩm chức năng là gì? Có nên bổ sung không?

Với chia sẻ trên chắc hẳn bạn đã hiểu được thực phẩm chức năng là gì rối chứ. Như các bạn cũng biết, để bổ sung cho cơ thể đầy đủ 4 nhóm dinh dưỡng chính như lipid, carbohydrate, protein và vitamin cùng khoáng chất, cách tốt nhất chính là bổ sung thông qua các thực phẩm lành mạnh. Tuy nhiên, tùy theo cơ địa, độ tuổi hay bệnh mà một số người không có đủ vitamin và khoáng chất từ chế độ ăn uống.

Việc ra đời và sử dụng rộng rãi của thực phẩm chức năng đã làm tỷ lệ thiếu hụt chất dinh dưỡng trên toàn cầu giảm đi đáng kể. Vì vậy, bổ sung các dưỡng chất thiếu khi cơ thể không tự sản sinh được bằng thực phẩm chức năng là một lựa chọn hợp lý để ngăn ngừa sự thiếu hụt dinh dưỡng. 

Đáng chú ý hơn, một số loại thực phẩm chức năng có chứa tinh chất thảo dược, vitamin và khoáng chất,…. còn có thể hỗ trợ cơ thể giảm nguy cơ mắc một số bệnh lý như:

• Thực phẩm chức năng chứa nhiều chất xơ có thể hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn. Từ đó, hạn chế nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường, béo phì, đột quỵ. Chất xơ còn có thể ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa, bao gồm viêm ruột kết, loét dạ dày, trào ngược axit, trĩ. 
• Thực phẩm chức năng chứa nhiều chống oxy hóa sẽ giúp trung hoa các hợp chất có hại, ngăn ngừa tổn thương tế bào và một số bệnh mãn tính như bệnh tim, tiểu đường, ung thư. 
• Thực phẩm chức năng giàu axit béo omega 3 giúp giảm viêm, cải thiện chức năng não và tăng cường sức khỏe của tim. 

Các loại của thực phẩm chức năng là gì?

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thực phẩm chức năng, cung cấp nhiều nhóm chất cần thiết cho cơ thể và được chia ra làm 7 nhóm chính sau:

Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin 

Vitamin là các vi chất dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng trong quá trình trao đổi chất. Vậy nên, vitamin hay vitamin tổng hợp là những loại chất thường thấy trong các thực phẩm chức năng.

Con người thường bổ sung vi chất này từ thực phẩm tự nhiên như hoa quả, rau xanh… nhưng vì hàm lượng vitamin có trong các loại thực phẩm này không quá cao nên bổ sung vitamin thông qua thực phẩm chức năng được sử dụng khá phổ biến. 

Có một số dạng bổ sung vitamin tổng hợp và dạng bổ sung một hoặc một vài loại vitamin cần thiết cho cơ thể như:

• Vitamin A: nếu cơ thiếu loại vitamin này sẽ dễ bị quáng gà, dày lớp biểu bì, mờ đục giác mạc. 
• Vitamin B: bao gồm rất nhiều loại như vitamin B1 (Thiamine), Vitamin B2 (Riboflavin), Vitamin B3 (Niacin), Vitamin B5 (Pantothenic),…
• Vitamin C: có tác dụng cải thiện sức khỏe hệ miễn dịch và làn da, nếu thiếu vitamin này cơ thể sẽ dễ bị chảy máu, vết thương lành chậm hơn. 
• Vitamin D: loại vitamin này có ảnh hưởng đến sức khỏe và hoạt động của xương, nhưng điều thú vị là con người có thể tự tổng hợp vitamin này dưới ánh nắng mặt trời. 
• Vitamin E: trường hợp thiếu vitamin E là rất ít nhưng các đối tượng cần nhu cầu cao như phụ nữ độ tuổi sinh sản, người bệnh gan, người có làn da khô,… nên tìm đến loại thực phẩm chức năng bổ sung vitamin E. 
• Vitamin K: thiếu hụt vitamin K có thể gây nên các tình trạng xuất huyết như chảy máu mũi, chảy máu nướu, đốm máu trên da, ban xuất huyết,…

Thực phẩm chức năng bổ sung lợi khuẩn

Thực phẩm chức năng bổ sung lợi khuẩn probiotic sẽ cung cấp cho đường ruột hệ vi sinh vật phong phú và có thể hỗ trợ, tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa. Vậy nên, nhiều người đã lựa chọn bổ sung bằng cách này để cải thiện sức khỏe hệ miễn dịch, kích thích sự thèm ăn cho trẻ biếng ăn, ngăn chặn tình trạng táo bón, rối loạn hệ tiêu hóa,….

Một số loại thực phẩm chức năng bổ sung lợi khuẩn thường thấy là prebiotic và probiotic. 

Thực phẩm chức năng bổ sung acid amin và protein

Acid amin và protein đều tham gia vào hoạt động tái cấu trúc tế bào, trao đổi chất và điều tiết cơ thể… Đặc biệt là người bị chấn thương sau phẫu thuật, cơ thể có thể tự phục đều là nhờ hoạt động của acid amin và protein. 

Ngoài ra, thực phẩm chức năng cung cấp protein còn được dùng với mục đích là kiểm soát năng lượng, tăng cơ cho người tập thể hình hoặc người giảm cân. Một số dạng phổ biến bao gồm: protein đậu, protein gạo lứt, whey protein, protein shake, protein casein,.…

Thực phẩm chức năng bổ sung acid béo

Acid béo giữ vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe con người, đặc biệt các nhóm acid béo cần thiết như omega 3, omega 9 và omega 6. Trong đó, omega 9 là chất mà cơ thể có thể tự tổng hợp được, còn 2 chất còn lại là omega 3 và omega 6 bắt buộc phải bổ sung từ bên ngoài. 

Những thực tế, đã có rất nhiều người thiếu hụt acid béo do chế độ dinh dưỡng nghèo. Do đó, việc bổ sung chúng từ thực phẩm chức năng là điều rất cần thiết. Đối với những người thường gặp vấn đề về thị lực, muốn tăng cường hoạt động của não bộ và mắt thì nhất định phải bổ sung nhiều omega 3. 

Thực phẩm chức năng bổ sung khoáng chất

Các nhóm khoáng chất thiết yếu nhất cho cơ thể như oxi, nito, cacbon, hydro đều có mặt trong hầu hết các loại thực phẩm tự nhiên. Bên cạnh đó, cũng có nhiều khoáng chất vi lượng khác nhau với hàm lượng cơ thể cần ít hơn nhưng điều đóng vai trò quan trọng. Vì vậy, bạn chỉ cần bổ sung các khoáng chất này thông qua những bữa ăn dinh dưỡng hàng ngày là đủ. 

Vậy các trường hợp cần bổ sung khoáng chất qua thực phẩm chức năng là gì? Theo chuyên gia, đó là những người mắc bệnh lý, do cơ địa, phụ nữ mang thai, hoạt động thể lực quá mức dẫn đến thiếu hụt các khoáng chất kể trên, các trường hợp này được khuyến khích sử dụng thực phẩm chức năng. Thực phẩm chức năng sẽ bổ sung cho cơ thể canxi, kẽm, sắt, selen, coban, magie, natri …

Thực phẩm chức năng ở dạng chiết xuất

Không giống với các dạng trên, thực phẩm chức năng này không bao gồm các nhóm chất cụ thể mà là được chiết xuất trực tiếp từ các loại thảo dược từ thiên nhiên. Chúng sẽ chứa các hoạt chất quý có trong thảo dược, thường có tác dụng hỗ trợ sức khỏe, cải thiện một số vấn đề như: hệ tiêu hóa, sức khỏe gan, giúp cân bằng nội tiết, làm đẹp da…

Thực phẩm chức năng ở dạng này thường gặp như: tinh dầu oải hương, tinh dầu hoa anh thảo, collagen thực vật,… 

Thực phẩm chức năng dành cho người tập thể hình

Đối với những người tập thể hình hoặc vận động viên thể thao chuyên nghiệp thì việc bổ sung dinh dưỡng từ thực phẩm chức năng là điều cần thiết để quá trình tập luyện đạt được kết quả tốt nhất. Đặc biệt là đối với những người luyện tập thể hình, tăng cơ nạc, điền kinh, cử tạ cần giảm mỡ thừa thì nhất định không được bỏ qua. 

Một số dạng thực phẩm chức năng dành cho người tập thể hinh thường gặp nhất là: Đồ uống protein, Creatine, BCAA, HMB, Arginine, Acid béo thiết yếu, …

Như vậy, Gia Dụng Việt đã cùng bạn tìm hiểu thực phẩm chức là gì và các dạng được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Mặc dù việc sử dụng thực phẩm chức năng là cần thiết và rất có lợi cho sức khỏe, nhưng bạn cần đảm bảo dùng đúng liều lượng và đúng nhu cầu của bản thân. Tốt nhất, trước khi sử dụng bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Nên nhớ lựa chọn các loại thực phẩm chức năng đã được chứng nhận và kiểm nghiệm rõ ràng để đảm bảo an toàn và hiệu quả đem lại.